اسم الکتاب : شرح مثنوى المؤلف : شهيدى، سید جعفر الجزء : 1 صفحة : 134
خلق اطفالند جز مست خدا
نيست بالغ جز رهيده از هوا
گفت دنيا لعب و لهو است و شما
كودكيت و راست فرمايد خدا
از لعب بيرون نرفتى، كودكى
بىذكات روح كى باشى ذكى
ب 3432- 3427 ضال: گمراه، برون رفته، برون شده.
تسخر: مسخره كه با او فسوس كنند.
گفت دنيا: اشارت است به فرمودهى خدا در قرآن كريم «إِنَّمَا الْحَياةُ الدُّنْيا لَعِبٌ وَ لَهْوٌ ...» (محمد، 36) و نيز آيات سوره انعام، عنكبوت، و حديد.
كودكيت: كودكيد. در فارسى «دال» به «تا» بدل شود: «گفت طعام بياريت
كه وز گرسنه هفت روزه است.» (قابوس نامه، به نقل از لغت نامه).
ذَكات: سر بريدن بر وفق دستور فقهى. چهار رگ گردن حيوان را بريدن كه
در اين صورت حيوان سر بريده اگر نجس العين نباشد پاك است.
ذكات روح: كشتن روح حيوانى كه در بند دنيا و زيور دنياست.
ذَكىّ ذبح شرعى شده. و بعض شارحان زكات و زكى، گرفتهاند كه خلاف
سياق بيت است.
دنيا پرستان كه همگى سر گرم بازيچه متاع دنيايند كودكند، هر چند به
صورت بالغ مىنمايند. بالغ كسى است كه هوى و هوس را در خود كشته است. دنيا- پرستان
مردان خدا را كه روح حيوانى را در خود كشتهاند به بازيچه مىگيرند، حالى كه
بازيچه آنهايند و آن چه بدو دل بستهاند. اگر آدمى نفس حيوانى را در خود كشت پاك و
لايق درگاه خداست و گرنه مردارى بيش نيست.
چون جماع طفل دان اين شهوتى
كه همىرانند اينجا اى فتى
آن جماع طفل چه بود بازيى
با جماع رستمى و غازيى
ب 3434- 3433
اسم الکتاب : شرح مثنوى المؤلف : شهيدى، سید جعفر الجزء : 1 صفحة : 134