حكمت عبارتست از علم بحقيقت اشياء بآنطوريكه در واقع هستند بمقدار طاقت و قدرت.

[حكمت و اقسام آن‌]

آنگاه آنرا بدو قسمت نموده‌اند:

حكمت عملى، حكمت نظرى.

حكمت عملى: عبارتست از دانستن اموريكه مقصود از علم بآنها عمل است فلذا بايد آن امور در اختيار و قدرت سالك اين علم باشد.

حكمت نظرى: عبارتست از دانستن اموريكه مقصود از علم بآنها فقط دانستن است نه عمل و مورد اينقسم چيزهائى استكه در اختيار و قدرت طالب اينعلم نباشد.

اقسام حكمت عملى:

اوّل: علم تهذيب اخلاق.

دوّم: علم تدبير منزل.

سوّم: علم سياست.

علم اخلاق عبارتست از علم باموريكه مربوط بشخص واحد باشد زيرا هركس موظّف است كه در تهذيب صفات خود ساعى باشد.

علم تدبير منزل عبارتست از علم باموريكه مربوط بانسان و كسانى است كه در منزل با وى مشارك هستند مانند پدر، مادر و اولاد و عيال.

علم سياست عبارتست از علم باعمالى كه مربوط بانسان و كسانيست كه در شهر و مملكت با وى زندگى مى‌كنند.

اقسام حكمت نظرى:

موجوداتى كه در تحت اختيار ما نيستند بر سه دسته‌اند:

يا اصلا بمادّه محتاج نيستند كه علم باينقسم را حكمت الهى يا علم كلّى و يا فلسفه اولى و يا علم ما بعد الطّبيعه «متافيزيك» نامند مانند علم بواجب الوجود و ملائكه و عقول مجرّده.

و يا در خارج فقط محتاج بمادّه هستند ولى در ذهن بآن احتياجى ندارند كه علم باينقسم را علم رياضى نامند مانند علم باعداد و علم رياضىّ خود بچهار قسم تقسيم مى‌شود: