بسم اللّه الرّحمن الرّحيم‌

[مقدمه‌]

متن: مقدّمة.

شرح‌

[تعريف علم حساب‌]

در اين مقدّمه مرحوم مصنّف متعرّض شش امر مى‌شود:

اوّل: تعريف علم حساب.

دوّم: موضوع علم حساب.

سوّم: تعريف عدد.

چهارم: تقسيم عدد بمطلق و مضاف، منطق و اصمّ، ناقص و تامّ و زائد.

پنجم: مراتب اصول و فروع اعداد.

ششم: بيان ارقام تسعة.

متن: الحساب علم يستعلم منه كيفيّة إستخراج المجهولات العدديّة من معلومات مخصوصة.

ترجمه: حساب عبارتست از علمى كه بواسطه آن چگونگى بدست آوردن مجهولات عددى از معلومات عددى دانسته مى‌شود.

شرح‌

مثلا اگر سؤال كنند كه هفت قلم سبز با هفت قلم سرخ چقدر مى‌شود؟ عدد «7» معلوم عددى است كه بعد از فراگرفتن قواعد حساب و دانستن قاعده جمع مجهول عددى را كه عدد «14» باشد از آن بدست مى‌آوريم.