اسم الکتاب : اللباب (شرح فارسی بر خلاصه الحساب شيخ بهائى) المؤلف : ذهنی تهرانی، سید محمد جواد الجزء : 1 صفحة : 190
اين زمين بهر دو طرف مشكل است چون هموار و مسطّح است ولى اگر تفاوتها
باهم فرق داشت چنانچه گفتيم اگر نقطه ثابت نسبت بنقطه اوّلى پستتر باشد و نسبت
بنقطه دوّمى بلندتر باشد پس بطرف نقطه اوّلى اجراء آب محال و بجانب نقطه دوّمى در
كمال سهولت مىباشد.
متن: طريق آخر.
قف على البئر
الاوّل وضع عضادة الاسطرلاب على خطّ المشرق و المغرب.
و يأخذ آخر
قصبة يساوى طولها عمقه.
و يذهب فى
الجهة الّتي تريد سوق الماء اليها ناصبا لها الى ان ترى رأسها من الثقبتين.
فهناك تجرى
الماء على وجه الارض.
فان بعدت
المسافة بحيث لا يرى رأسها فاشعل فيه سراجا و اعمل ذلك ليلا.
ترجمه:
طريق ديگر
براى وزن زمين
بر سر چاهى كه
مىخواهى آب را از آن به چاه ديگر جارى كنى بايست و عضاده اسطرلاب را بر روى خطّ
مغرب و مشرق تنظيم كن و شخص ديگرى نى و قصبهاى را كه طولش بقدر عمق چاه است بدست
گرفته و بطرفى برود كه قصد دارى آب را بآن سو جارى كنى در حاليكه نى را بطور عمود
و قائم در دست داشته و پيوسته به راه خود ادامه دهد تا آنجائى كه سر نى از دو
سوراخ عضاده اسطرلاب پيدا است و تا جائى كه سر نى ديده مىشود اجراء آب بر روى
زمين امكان دارد يعنى از سر چاهى كه بر سرش ايستادهاى مىتوانى آب را بآن طرف
جارى نمائى.
ناگفته نماند
اگر مسافتى كه نى را بآنطرف مىبرند دور و زياد باشد بطورى كه سر آن ديده نشود
براى امكان رؤيت آن بر سر نى چراغى را روشن كرده و اينعمل را در شب انجام بده.
اسم الکتاب : اللباب (شرح فارسی بر خلاصه الحساب شيخ بهائى) المؤلف : ذهنی تهرانی، سید محمد جواد الجزء : 1 صفحة : 190