ترجمه: و اصول مراتب عدد سه تا است: آحاد و عشرات و مآت.
و فروع مراتب عبارتست از غير اين سه كه اعداد بىشمار و بسيار بوده و باصول عطف مىشوند.
شرح
[مراتب عدد]
براى عدد دو مرتبه هست:
اوّل: اصول مراتب.
دوّم: فروع مراتب.
اصول مراتب سه مىباشد:
1- مرتبه آحاد. 2- مرتبه عشرات. 3- مرتبه مآت.
مثلا اگر عدد سه رقمى مانند «313» را بنويسيم از سمت راست عدد اوّل مرتبهاش مرتبه آحاد است «3».
عدد دوّم مرتبهاش مرتبه عشرات مىباشد. «1».
عدد سوّم مرتبهاش مرتبه مآت مىباشد «3».
و امّا فروع مراتب آنست كه دو خصوصيّت در آن باشد:
1- آنكه انتهائى براى آن نيست و منظور از عدم انتهاء كثرت و عدّت است زيرا تمام موجودات ما سواى خداوند تبارك و تعالى متناهى هستند.
2- آنكه برگشت آن بمراتب اصول مىباشد.
و آن غير مراتب سهگانه اصول است چنانچه گوئى:
آحاد الوف «1000» و «2000» و «3000» و «4000» و «5000» تا «9000».
عشرات الوف «000/ 10» و «000/ 20» و «000/ 30» و «000/ 40» و «000/ 50» تا «000/ 90».
مآت الوف «000/ 100» و «000/ 200» و «000/ 300» و «000/ 400» و «000/ 500» تا «000/ 900».
سپس گوئى:
آحاد الوف الالوف مانند «000/ 1000» و «000/ 2000» و «000/ 3000»