برگردانيدن شخص آزاد از مغلوب شدن به حكم چيزى از آنها و عشق ورزيدن بدانها- خويش را مقابل مرتبه او قرار ده؛ به جز آن نسبت متعين بين تو و او- از حيث عين (ذات) خودت نه عين او- و از حيث شرف و احاطه او بر تو به او متوجه باش- توجهى به وصف هيولانى- و اين كامل‌ترين مراتب علم او به خودش و برترينش مى‌باشد، البته بدون محدود شدن در قيدى و يا اطلاقى و يا جمع بين اين دو؛ به قلبى پاك كه پذيراى بزرگترين تجليات مى‌باشد، تا آن‌كه وحدت توجهت ديگر متعلقات علم و اراده‌ات را نفى كند، بنابراين هيچ مراد و مقصودى براى تو جز اين توجه كلى؛ تعين نمى‌بخشد، و چون براى تو امر الهى و يا كونى را تعين بخشيد، تو به حسب آن- آن‌گونه كه هست- هستى، نه از آن حيث كه تواى، يعنى به گونه‌اى كه اگر از آن روى گردانى؛ به حال اوّلت از فراغ و آسودگى تام به صفت هيولانى- همچنان كه حق تعالى است- باز مى‌گردى، چون او جز از حيث آن‌چه استعدادهاى اعيان از او درخواست دارند و به حسب آنها تعيّن مى‌يابد؛ بر طلب غيبى ذاتى خود باقى است و از تقيد و محدويت به هر اسم و رسمى منزّه است. از پروردگارت بخواه كه تو را بدين مقام تحقق بخشد تا بر صورت باشى و ظاهر به صورتش باشى، آن‌چه را كه بدان اشاره كردم درياب تا غايت غايات و چگونگى گذر كردن بر راه راست خصوصى را كه متصل به بالاترين مرتبه نهايات است؛ يعنى كانون نيك بختى‌ها و اصل اسماء و صفات الهى است بدانى. پايان سخن حضرت شيخ قدس سره.

فصل دوّم [از باب كشف سرّ كلى كه به نام وصل ناميده مى‌شود و آن در تعيّن مظاهر كلى ...]

از باب كشف سرّ كلى كه به نام وصل ناميده مى‌شود و آن در تعيّن مظاهر كلى مر حقايق اصلى و اسماء حسناى ربوبى را مى‌باشد و منتهى مى‌شود به بيان آن‌چه بين نور خورشيد و نور ماه و ديگر ستارگان است و آن‌چه از مناسبات مظهرى كه بين خورشيد و غير خورشيد از حركات ستارگان مى‌باشد و در آن اصولى چند است: 791/ 4 اصل اول در اين كه تمام صور ادراك شونده- خواه در عالم عقلى روحانى باشند و يا مثالى و خيالى و يا حسّى- عبارت از صور حقايق اسمائى و مراتب الهى و كونى و