اسم الکتاب : ترجمه مصباح الانس ابن فناري (شرح مفتاح الغيب صدرالدين قونوى) المؤلف : خواجوي، محمد الجزء : 1 صفحة : 427
فرشتگان و ستارگان و عناصر و مولّدات گرفته
تا انسان، و اين براى تحقيق و ثبوت كمال جلا و استجلا است و بدين سبب به نام كتاب
مبين فعلى ناميده مىشود و كتاب مبين كه در قرآن آمده همين است.
385/ 4 پنجم و ششم: توجه داشتنش است به وصف تدبير و تكميل آنچه كه
از وى ظاهر مىگردد و تفصيل مىيابد[1]، و بدين
سبب نفس كلى ناميده مىشود. و توجه داشتنش به تدبير و اداره كردن به دو صورت است:
يكى كلى؛ و آن به اين اعتبار نفس كاملان از انبيا و اوليا- غير از پيغمبر ما 6- مىباشد، براى اينكه نفس ناطقه او كه تدبير و اداره كننده صورت
مطهر و پاك او است همان جهت تفصيل قلم اعلا است مر آنچه را كه در لوح محفوظ به
فرمان: آنچه كه خواهد شد بنويس؛ مجمل گرفته بود. و ديگرى نفوس جزئى است كه تدبير
و اداره كننده اشخاص و افراد جزئى عنصرىاند، و به واسطه جهات ششگانه آن (لوح
محفوظ) جهات عالم شش گرديده است، و وجه هفتم؛ جامع اين وجوه است.
وصل چهارم در بيان اركان و پايههاى لوح
386/ 4 فرغانى گويد: از آن جهت كه نسبت لوح به تعيّن دوم- كه به نام
الوهيت ناميده شده- شديدتر است و آن (الوهيت) داراى چهار اصول و سه شرط و متمماتى
در ظهور تمام احكامش- كه همان اصول هفتگانهاند و پيش از اين گفته آمد- مىباشد؛
اسم «بارى» در لوح؛ براى هر يك از اين اركان چهارگانه مظهرى خاص و صورتى روحانى-
با اشتمال هر يك از آنها بر آثار باقى- معين و مشخص كرد.
387/ 4 بنابراين اسرافيل 7 مظهر ركن حيات كلى است، و بدين
جهت است كه حيات ابدى اخروى تعلق به نفحه دوم او در صور- كه مجمل صورتهاى طبيعى و
عنصرى
[1] - يعنى به صور موجودات مثالى و حسى ظاهر مىشود و
تدبير مىكند و حفظ مىنمايد و كلى را به صفت كلى و جزئى را به وجه جزئى تدبير و
اداره مىكند.
اسم الکتاب : ترجمه مصباح الانس ابن فناري (شرح مفتاح الغيب صدرالدين قونوى) المؤلف : خواجوي، محمد الجزء : 1 صفحة : 427