و آن را يك بار بشاهد «خود را كوشيدن» آورده‌ام و بار ديگر بشاهد «خود را گوش داشتن»، زيرا كه بهر دو صورت مي‌توان خواند و به هر يك از دو معني ممكن هست كه بكار رفته باشد، اگر چه وجه دوم ارجح است.

فهرست بالنّسبة كاملي از آن لغات كه در متن كتاب آمده است و مستحقّ توجّه خاصّ بوده است، خواه آنها كه در حواشي توضيح شده است و خواه برخي كه بي توضيح و تفسير مانده است، پس از ختم متن بطبع رسيده است و اميد مي‌رود كه اين فهرست بحال مستفيدان مفيد افتد. در آن فهرست و در اين تمهيد مختصر چيزى در باب نكات صرف و نحوي و استعمال افعال و صيغ خاصّ گفته نشد. تعليقات مفصّل و مقدّمه‌اي مشروح نيّت دارم بنويسم و همراه متن بقطعي دو برابر قطع كتاب حاضر منتشر كنم؛ در آنجا اين وظيفه ادا خواهد شد.

نقل كليّه نسخه بدلها و نشان دادن اختلافات تمامي نسخ در مورد همه كلمات مشكل بود، و كتاب را به پنج برابر آنچه هست مي‌رسانيد، زيرا كه بي‌امانتي نسّاخ و اعتقاد هر يك از ايشان به اينكه از همه شعرا و نويسندگان با فهمتر و باذوق‌تر و عالمتر است باعث شده است كه اگر ده نسخه از كتابي كه در هشتاد هزار كلمه باشد بيابيم و آنها را با هم مقابله كنيم غالبا براى هر يك از كلمات آن پنج نسخه بدل خواهيم داشت. ممكن بود بجاى دوازده نسخه‌اي كه ملاك كار خود ساخته‌ام با دو سه نسخه بيشتر كار نكنم ولي در عمل معلوم شد كه گاهي ضبط نسخه‌اي متأخّر ممدّ و مؤيّد قراءتي مي‌شود كه در ده نسخه قديم بصورت ديگرى آمده است. پس نسبت به ديباجه مترجم تمامي موارد اختلاف نسخ را بر طبق هر دوازده نسخه قيد كردم و در جدول اختلاف قراءات كه در آخر چاپ بزرگ و مفصّل كتاب خواهد آمد درج كردم تا نمونه‌اي بدست خوانندگان داده شود، و نسبت بباقي كتاب فقط أهمّ موارد را ثبت كرده‌ام. معدودي از آن اختلاف قراءات و نسخه بدلها، مخصوصا آنجا كه ناچار به ترك ضبط اساس بوده‌ام، در حواشي پاى صفحات قيد شده است.

قبل از توصيف نسخ ملاك كار و تعريف كتب مأخذ ترجمه‌ها و تفسيرها و شروح و