دولت رحيميت در نشأه آخرت بيش از پيش افاضه فيض مى‌كند.

و در برخى از روايات است: «اى رحمان دنيا و آخرت، و اى رحيم دنيا و آخرت.» و اين به آن اعتبار است كه خداوند در هر موجودى عشق طبيعى سير به سوى كمال خود را ايجاد فرموده كه تدريجا به مقام خود برسد و در عالم آخرت و روزى كه هر كس كشته خود را درو خواهد كرد و هر فردى به فعليت و كمال لايق خود خواهد رسيد، نفوس طاهره تزكيه شده به مقامهاى قرب و كرامات و بهشتى كه به پهناى آسمان‌ها است خواهند رسيد، و نفوس برگشته درنده و حيوان خو و شيطان صفت به دوزخ و دركات آن و عقربها و مارها خواهند رسيد «هر كسى آن درود عاقبت كار كه كشت». كه وصول به اين مراتب و دركات نسبت به نفوس برگشته شيطانى خود كمال آن نفوس است، هر چند نسبت به نفوس تزكيه شده و مستقيم انسانى نقص است.

و بنا بر طريقى كه شيخ محيى الدين عربى دارد مسأله رحيميت حضرت حق در هر دو جهان روشن است، كه بنا به مسلك او ارحم الراحمين در نزد نام «المنتقم» شفاعت مى‌كند و زمام دولت را خود به دست مى‌گيرد، و «المنتقم» تحت سلطنت و حكومت او قرار مى‌گيرد.

رحمانيت و رحيميت ذاتى و فعلى‌

و رحمانيت و رحيميت يا فعلى است و يا ذاتى. پس خداى تعالى صاحب رحمت رحمانيه ذاتى و رحمت رحيميه ذاتى است. و رحمت رحمانيه ذاتى و رحيميت ذاتى عبارت است از تجلى ذات بر