طريقه سلوك شيخ الانبياء

بدان كه اگر كسى با قدم معرفت، سلوك إلى اللّه كند به هدف نهايى خود نخواهد رسيد و در احديّت جمع، مستهلك نخواهد شد و پروردگار خود را به صفت اطلاق مشاهده نخواهد كرد، مگر آنكه در مقام سلوك منزلها، درجه‌ها، مرحله‌ها و معراجهاى از خلق به سوى حقّ مقيد را پشت سر بگذارد و كم‌كم قيد را زايل كند و از نشأه‌اى به نشأه ديگر و از منزلى به منزل ديگر منتقل شود، تا آنكه به حق مطلق منتهى گردد، چنانكه در كتاب الهى به آن اشاره شده است و نحوه سلوك شيخ الانبياء حضرت إبراهيم (عليه و عليهم الصلاة و السلام) اينچنين بوده است آنجا كه مى‌فرمايد: «چون تاريكى شب او را فرا گرفت ستاره‌اى را ديد، گفت همين است پروردگار من (تا آنجا كه مى‌گويد) من روى خود به سوى كسى كردم كه آسمان‌ها و زمين را از عدم به وجود آورده است و از بتان كناره گرفتم و اسلام آوردم و من از مشركان نيستم». و بدين ترتيب آن حضرت به تدريج از ظلمات عالم طبيعت به عالم ربوبيت بالا رفت.

در آغاز كه ربوبيت نفس طلوع كرد به صورت ستاره زهره تجلى كرد، پس آن حضرت از اين مرحله گذشت و افول و غروب آن را مشاهده كرد. پس از اين منزل به منزل قلب منتقل شد كه ماه قلب از افق وجودش طلوع كرده بود و در آن منزل، ربوبيت قلب را مشاهده نمود. و از اين مقام نيز گذشت و ماه افول كرد و به مقام بالاتر كه مقام طلوع آفتاب روح بود رسيد. و چون نور حق درخشيدن گرفت و آفتاب حقيقى طلوع كرد، ربوبيت روح را نيز نفى كرد و به فاطر روح و خالق آن توجه نمود و از هر اسم و رسم و تعين و نشانى رهايى يافت و