فقط آن نيست كه جبرئيل آن را قرائت كرده، بلكه خواندن جبرئيل هيچ ارتباطى با ماهيت آيه ندارد.

و بسم اللّه نيز يك آيه است كه در اول هر سوره نازل شده و با نزولش در هر سوره حقيقتش اختلاف پيدا نمى‌كند، و بسم اللّه سوره حمد مثلا همان بسم اللّه سوره اخلاص است، و تنها از آن جهت كه چند مرتبه نازل شده لازم نمى‌آيد كه در خواندنش بسم اللّه همان سوره را كه مى‌خواهى بخوانى قصد كنى و گر نه لازم است كه در خواندن حمد هم قصد كنى كه كدام يك از حمدها را مى‌خوانى، حمدى كه اول نازل شده و يا حمدى كه مرتبه دوم نازل شده، چون سوره حمد نيز دو بار نازل شده! بنا بر اين ضررى ندارد كه در گفتن بسم اللّه سوره مخصوصى را قصد نكند، بلكه اگر بسم اللّه را بى قصد سوره‌اى گفت و پس از گفتن بسم اللّه، آن سوره ديگر را خواند نيز ضرر ندارد. و اين گونه اختلاف مانند اختلاف قصدى است كه خارج از تعين ماهيات باشد.»

نظر مؤلف در سخن عارف كامل مرحوم ملكى‌

و اين سخن از آن بزرگوار (قدّس اللّه نفسه الزكية) غريب است، زيرا اشكال به اينكه مكرر نازل شدن موجب اختلاف حقيقت در بسم اللّه باشد و يا آنكه لازم باشد آنچه جبرئيل آن را قرائت كرده قصد شود هر چند اشكال صحيحى نيست، لكن با نظر به آنچه گفتيم و با تدبر در آنچه كاملا روشن شد و باطنش مكشوف شد حقيقت امر به قدر استعدادت براى تو واضح و منكشف خواهد شد كه حقيقت بسم اللّه در آغاز سوره‌ها با همديگر اختلاف دارند، بلكه بسم اللّه گفتن‌