اسم الکتاب : تحف العقول ت جعفری المؤلف : ابن شعبه حرّاني الجزء : 1 صفحة : 334
و آدمى بدينسان آفريده شده براى دنيا و آخرت، پس هر گاه
خداوند ميان آن دو را جمع كند زندگى او در زمين شود، زيرا او از جايگاهى آسمانى
بزمين نازل شده، پس وقتى خدا ميان آن دو (بدن و روح) جدائى اندازد و اين بدن
بميرد، روح به آسمان باز گردد، بنا بر اين زندگى بر روى زمين، و مرگ در آسمان است،
و اين بدان جهت است كه ميان روح و بدن جدائى افتاده است. پس روح و نور به عالم
ارواح گرايد و جسم بماند، چرا كه از موادّ دنيائى است. و علّت از هم پاشيدگى و
فساد جسم جز اين نيست كه باد رطوبت را مىبرد در نتيجه گل خشك شده و خاك گردد و
بپوسد، و هر كدام به مادّه يا عنصر نخست پيش از تركيب باز گردد.
و جان با نفس كشيدن
بحركت افتد، و حركت دم زدن از باد است، پس آنچه از نفس مؤمن است نورى است مورد
تأييد عقل، و آنچه از نفس كافر است آتشى است مورد تأييد شيطنت و حيلهگرى، اين از
سرشت آتشين خود باشد، و آن هم از سرشت نورانى خود، و مرگ از جانب خداوند براى فرد
مؤمن رحمت است، و براى كافر عذاب و شكنجه.
و خداوند داراى دو نوع
كيفر است، يكى از طريق روحى و ديگرى سلطه بعضى از مردمان بر بعضى ديگر، كيفر روحى
[گناهان] بيمارى و فقر است، و كيفر سلطهگرى كه همان عذاب است، و بر پايه فرمايش
خداوند عزيز و جليل كه فرموده: وَ كَذلِكَ نُوَلِّي بَعْضَ الظَّالِمِينَ
بَعْضاً بِما كانُوا يَكْسِبُونَ، يعنى: «و بدين گونه ستمكاران را به سزاى آنچه
مىكردند بر يك ديگر مىگماريم- انعام: 129»، مراد گناهانى بود كه مىكردند، و هر
گناهى كه از روح است كيفرش به بيمارى و فقر باشد، و آنچه از سلطهگرى است عذاب و
عقوبت باشد، و تمام اينها كيفر و عذاب فرد مؤمن در سراى دنيا است. و امّا كيفر فرد
كافر در دنيا عذاب است و سختتر از آن را در آخرت بيند. و اين جز به سبب گناه
نيست، و ريشه گناه از شهوت است و آن از جانب فرد مؤمن از طريق خطا و فراموشى است،
يا از اجبار و بىطاقتى. و گناه از سوى كافر (منحرف از صراط حقّ) عمد است و انكار،
و تجاوز است و حسد، و اين همان فرمايش خداوند عزيز و جليل است كه فرموده: كُفَّاراً
حَسَداً مِنْ عِنْدِ أَنْفُسِهِمْ، يعنى: « [بسيارى از اهل كتاب با اينكه حقّ براى
آنان روشن و هويدا شده] از روى حسدى كه در دلشان هست [دوست دارند كه شما را پس از
ايمان آوردنتان] به كفر بازگردانند- بقره: 109».
اسم الکتاب : تحف العقول ت جعفری المؤلف : ابن شعبه حرّاني الجزء : 1 صفحة : 334