نخواهيد برد تا اينكه از صفت هدايت خبردار شويد. و هرگز به پيمان قرآن وفادار نخواهيد ماند مگر اينكه روى گرداننده از قرآن را بشناسيد. و هرگز قرآن را آنچنان كه در خور آن است نخواهيد خواند مگر آن كس را كه جابجايش ساخته بشناسيد. پس آنگاه كه بدين مطلب پى برديد؛ از بدعتها و ظاهرسازيها باخبر شويد، و افتراى بر خدا و تحريف را مى‌بينيد، و نيز درمى‌يابيد آن كس كه سقوط كرد چگونه سقوط كرد. مبادا افراد نادان شما را به وادى جهل و نادانى بكشند. پس [فهم‌] آن را از اهلش بخواهيد، زيرا تنها آنانند نورى كه از پرتوشان روشنائى جويند، و امامانى كه از آنان پيروى شود، و يقينا ايشانند حيات و زندگى دانش، و مرگ و نيستى جهل و نادانى. آنانند كه حلمشان از جهلشان خبر دهد، و گويائى سخنشان از سكوت آنان، و ظاهرشان از باطنشان حكايت كند، نه حقّ را مخالفند و نه در آن خلاف آرند (اختلاف كنند). و از جانب خدا براى ايشان سنّت و روشى مقرّر گرديده، و در باره ايشان فرمانى صادر شده، به تحقيق در اين سخن ياد كردى است براى يادآوران. پس هنگامى كه آن را شنيديد بينديشيد، انديشيدنى همراه با توجّه، نه آنكه فقط براى نقل و روايت، زيرا راويان كتاب بسيارند و رعايت‌كنندگانش اندك‌[1]، و خداست كه بايد از او يارى خواست.

پاسخ امام حسن 7 به سؤالاتى كه از او شد

در حديثى طولانى و ما آنچه از آن مورد نياز بود نگاشتم- معاويه شخص ناشناسى را به سوى امير مؤمنان 7 روانه ساخت، تا آن حضرت به سؤالاتى كه پادشاه روم از او پرسيده بود جواب گويد. آن شخص وقتى وارد كوفه شد و با آن جناب وارد سخن شد؛ حضرت او را نپذيرفت و از او بازجوئى كرد تا اينكه خود را معرّفى نمود. [آنگاه‌] امير مؤمنان 7 فرمود: خداوند فرزند [هند] جگرخوار را بكشد! چقدر خود و يارانش را گمراه ساخت! خدا او را بكشد، كنيزى را آزاد كرد و چه خوب و نيك بود او را به همسرى مى‌گرفت. خداوند بين من و اين امّت داورى كند! پيوند خانوادگى خود را با من گسستند، و مقام و منزلت والاى مرا كوچك شمردند، و خاطرات پرافتخار مرا ناديده انگاشتند.

[سپس فرمود:] حسن و حسن و محمّد [ابن حنفيّه‌] را نزد من فراخوانيد، پس آنان‌

[1] رعايت قرآن به معنى فهميدن معنى و تفكّر و تدبّر در آن و عمل كردن به مقتضاى آنست.