استنتاج‌

يكى از انگيزه‌هاى روانى در وجود انسان، براى استمرار حيات و ادامه زندگى، انگيزه بقاى موجوديت و حفظ ذات است.

اين انگيزه كه نقش حياتى در وجود انسان دارد، موظف است موجوديت انسان را از آفات روانى و جسمى همچنين ظاهرى و باطنى حفظ نمايد؛ از جمله آفاتى كه همواره موقعيت و حتى گاهى موجوديت انسان را تحديد مى‌كند، آفت رقابت‌هاى منفى نسبت به سايرين است. اينكه گفتيم رقابت منفى، به اين خاطر است كه از ديدگاه قرآن رقابت در كارهاى خوب و امور خيريّه رقابت مثبت و مرضىّ رضاى خدا است، چنانكه قرآن تصريح دارد بر اينكه:

... فَاسْتَبِقُوا الْخَيْراتِ ...؛[1] «در كارهاى نيك از همديگر سبقت بگيريد.»

سابِقُوا إِلى‌ مَغْفِرَةٍ مِنْ رَبِّكُمْ ....[2]

«بر يكديگر سبقت بگيريد، براى رسيدن به مغفرت پروردگارتان.»

ولى رقابت منفى در هر وضعيّتى كه باشد مردود و غيرقابل‌قبول است؛ چنانكه قرآن كريم در ماجراى به دام انداختن زليخا، يوسف را مى‌فرمايد:

وَ اسْتَبَقَا الْبابَ ...؛[3] «و هر دو- يوسف و زليخا- به سوى در دويدند.»

يوسف و زليخا هر دو در رسيدن به در، از هم سبقت مى‌گرفتند با اين تفاوت كه يوسف سبقت مثبت مى‌گرفت؛ زيرا مى‌خواست از بحران فساد بگريزد و زليخا

[1] - مائده: 48

[2] - حديد: 21

[3] - يوسف: 25