اسم الکتاب : قصص الأنبياء (ترجمه النور المبين فى قصص الأنبياء و المرسلين سيد نعمت الله جزايري المؤلف : مشايخ، فاطمه الجزء : 1 صفحة : 205
عبارت (بشّرناه باسحاق) بعضى مفسّران چنين
تعبير كردهاند كه قربانى و ذبيح اسحاق بوده و مراد از بشارت، نويد نبوّت اسحاق و
صبر اوست.
منظور از (بركت بر او و اسحاق) اين است كه در وجود او خير و بركت
قرار داديم و اولاد آنها را كثير نموديم و اينكه فرمود: (من ذريّتهما) يعنى از
اولاد ابراهيم و اسحاق بعضى با ايمان و با طاعت محسن بوده و بعضى با كفر و ارتكاب
معاصى ظالم به نفس خود بودهاند.
(عيون اخبار الرضا) با استناد به امام رضا 7 مىنويسد: به تحقيق از
معناى قول پيامبر 6 پرسش شده كه فرمود: من پسر دو ذبيح هستم، منظور از اين كلام
اين است كه پيامبر اكرم 6 فرزند اسماعيل بن ابراهيم و فرزند عبد اللَّه بن عبد
المطلب است، امّا اسماعيل پسر ابراهيم بود كه پدرش در خواب ديد كه او را قربانى
مىكند و وقتى عزم خود را بر قربانى كردن او جزم نمود، خداوند تعالى قوچى را از
بهشت براى قربانى او فرستاد كه رنگش به سياهى گرايش داشت و قبل از آن چهل سال در
بهشت چريده بود و هر گوسفندى كه تا روز قيامت در منى ذبح مىشود فديه و قربانى
اسماعيل خواهد بود، سپس ماجراى عبد اللَّه بن عبد المطلب پدر پيامبر اكرم 6 را
نقل مىكند.
در ادامه شيخ صدوق مىنويسد كه در باره ذبح روايات مختلف و متفاوتى
وجود دارد، بعضى ذبيح را اسماعيل و بعضى اسحاق مىدانند، البته هيچ راهى در ردّ
اخبارى كه ذبيح را اسماعيل مىشمارند وجود ندارد و همگى رواياتى صحيحه هستند، ليكن
از آنجا كه اسحاق بعد از اين ماجرا متولد شد و آرزو مىكرد كه پدرش مأمور به ذبح
او نيز باشد و او هم مانند برادرش صبر كرده و تسليم امر الهى باشد، خداوند ثواب آن
درجه را به او نيز اعطا كرد و چون خداوند مىدانست كه قلب او صادق است او را ميان
ملائكه به صفت ذبيح مفتخر گرداند.
در اين رابطه حديثى از امام صادق 7 نقل شده كه مىفرمايد: قول
پيامبر اكرم 6 كه فرمود: من پسر دو ذبيح هستم، اين معنا را تأييد مىكند كه ذبيح
اسماعيل بوده است، اگر چه (عمو) نيز در گفتار خداى تعالى تعبير به (پدر) شده است،
آنجا كه از قول فرزندان يعقوب مىفرمايد: (ما معبود تو و پدرانت ابراهيم و اسماعيل
و
اسم الکتاب : قصص الأنبياء (ترجمه النور المبين فى قصص الأنبياء و المرسلين سيد نعمت الله جزايري المؤلف : مشايخ، فاطمه الجزء : 1 صفحة : 205