ابن ابى الحديد در مقدمه شرح نهج البلاغه بيان داشته، ميان گروههاى معتزله در اين مسأله اختلاف نظر است. او مى‌نويسد: «قدماى بصرى مانند ابو عثمان عمرو بن عبيد و ابو اسحاق ابراهيم بن سيار و ابو عثمان عمرو بن بحر جاحظ و جماعتى ديگر از ايشان معتقدند كه ابو بكر از على 7 برتر و افضل بوده و آنان ترتيب فضيلت خلفاى چهارگانه را به ترتيب خلافت ايشان مى‌دانند. امام عموم معتزليان بغداد، چه متقدم و چه متأخر، همچون ابو سهل بشر بن معتمر و ابو موسى عيسى بن صبيح و ابو عبد اللَّه جعفر بن مبشر و ابو جعفر اسكافى و ابو الحسن خياط و ابو القاسم عبد اللَّه بن محمود بلخى و شاگردانش معتقدند كه على 7 از ابو بكر افضل است.[1] نمونه‌اى از تأليفات قدماى بصريان كتاب العثمانيه نوشته عمرو بن بحر جاحظ است كه در آن فضايل و مناقب عثمان را ذكر كرده و به اثبات برترى خلفاى سه‌گانه بر امير المؤمنان على 7 پرداخته است. اما ابو جعفر اسكافى كه از سران معتزله بغداد است با تأليف كتاب نقض العثمانيه به رد اين كتاب پرداخته است. ابن ابى الحديد در شرح‌

[1] ر ك: به ابن ابى الحديد، شرح نهج البلاغه، به اهتمام محمد ابو الفضل ابراهيم، انتشارات اسماعيليان، افست مصر، 1959، ج 1، ص 7 و جلوه تاريخ در شرح نهج البلاغه ترجمه دكتر محمود مهدوى دامغانى، نشر نى، ج 1، ص 1.