عِبادِ. الَّذِينَ يَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَيَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ أُولئِكَ الَّذِينَ هَداهُمُ اللَّهُ وَ أُولئِكَ هُمْ أُولُوا الْأَلْبابِ‌- پس آن بندگان را (به لطف و رحمت من) مژده ده. آن بندگانى كه چون سخن را بشنوند بهترينش را پيروى كنند، آنان هستند كه خدا آنها را (به لطف خاصّ خود) هدايت فرموده و هم آنان به حقيقت خردمندانه»[1] (1) اى هشام بن حكم، به راستى، خداى عزّ و جلّ حجّتها را به وسيله خرد بر مردم تمام كرد[2] و با بيان كامل بر ايشان روشن ساخت و با دليل آنان را به پروردگارى خود راه نمود و فرمود: وَ إِلهُكُمْ إِلهٌ واحِدٌ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ الرَّحْمنُ الرَّحِيمُ‌- و خداى شما يكتاست، نيست خدايى مگر او كه بخشاينده مهربانست»[3] إِنَّ فِي خَلْقِ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ اخْتِلافِ اللَّيْلِ وَ النَّهارِ ...- تا آنجا كه فرمايد- لَآياتٍ لِقَوْمٍ يَعْقِلُونَ‌- به راستى، در آفرينش آسمانها و زمين و رفت و آمد شب و روز و ...

نشانه‌هاى روشنى است براى گروهى كه خرد مى‌ورزند».[4] اى هشام، خداى عزّ و جلّ از اين (امور) دليلى بر شناخت خود آورده كه اين همه را مدبّرى (چاره‌گر) باشد، پس فرمود: وَ سَخَّرَ لَكُمُ اللَّيْلَ وَ النَّهارَ وَ الشَّمْسَ وَ الْقَمَرَ وَ النُّجُومُ مُسَخَّراتٌ بِأَمْرِهِ إِنَّ فِي ذلِكَ لَآياتٍ لِقَوْمٍ يَعْقِلُونَ‌- و شب و روز و خورشيد و ماه را براى شما (در گردون) مسخّر ساخت و ستارگان را به فرمان خويش مسخّر كرد، در اين كار نشانه‌هاى (قدرت خدا) براى اهل خرد پديدار است.»[5] و فرمود: حم. وَ الْكِتابِ الْمُبِينِ إِنَّا جَعَلْناهُ قُرْآناً عَرَبِيًّا لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ‌- حم. سوگند به كتاب روشنگر. ما آن را به هيأت قرآنى عربى پديد آورديم، باشد كه تعقّل كنيد»[6] و فرمود: وَ مِنْ آياتِهِ يُرِيكُمُ الْبَرْقَ خَوْفاً وَ طَمَعاً وَ يُنَزِّلُ مِنَ السَّماءِ ماءً فَيُحْيِي بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِها إِنَّ فِي ذلِكَ لَآياتٍ لِقَوْمٍ يَعْقِلُونَ‌- و از جمله آيات او اين است كه برق را (به شيوه‌اى) بيم‌انگيز و اميدانگيز به شما مى‌نماياند و از آسمان آبى فرو مى‌فرستد و با آن‌

[1] الزّمر، 18

[2] در پاره‌اى نسخه‌ها به جاى« اكمل للنّاس»،[ اكمل النّاس- مردم را كامل كرد] آمده است.

[3] البقرة، 163

[4] البقرة، 164( تمامى آيه شريفه چنين است: ... وَ النَّهارِ وَ الْفُلْكِ الَّتِي تَجْرِي فِي الْبَحْرِ بِما يَنْفَعُ النَّاسَ وَ ما أَنْزَلَ اللَّهُ مِنَ السَّماءِ مِنْ ماءٍ فَأَحْيا بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِها وَ بَثَّ فِيها مِنْ كُلِّ دَابَّةٍ وَ تَصْرِيفِ الرِّياحِ وَ السَّحابِ الْمُسَخَّرِ بَيْنَ السَّماءِ وَ الْأَرْضِ لَآياتٍ لِقَوْمٍ يَعْقِلُونَ‌- و در كشتى‌اى كه براى بهره‌ورى مردم در دريا روان است، و آبى كه خداوند از آسمان فرو فرستاده است و بدان زمين را پس از پژمردنش زنده داشته و جانورانى كه در آن پراكنده است، و در گردش بادها و در ابرى كه بين آسمان و زمين آرميده است، براى مردمى كه مى‌انديشند، شگفتيهاست»)

[5] النّحل، 12

[6] الزّخرف، 1 و 2 و 3