انسان تا در اسارت جاذبه‌ى شياطين انسى و جنى است، امكان توبه‌ى واقعى براى او وجود ندارد، چرا كه با حاكميت نفوذ شياطين، انسان پس از توبه دوباره وسوسه به گناه مى‌شود، و عهد توبه را شكسته، و به طاعت از شياطين تن مى‌دهد.

تائب بايد با طلب توفيق از خداوند مهربان، و ادامه‌ى ترك گناه، و تمرد و سركشى از شياطين، به تدريج نفوذ اين عناصر خبيث را از خيمه‌ى حيات خود دفع كند، و به سلطه‌ى اين دشمنان قسم خورده خاتمه دهد، تا مايه‌ى توبه و انابه در قلب بماند، و اين عهد نورانى با هجوم ظلمت نشكند.

2- دنيا

كيفيت رابطه‌ى انسان با تمام عناصر مادى، و آنچه كه عامل تداوم حيات و بقاء است دنياى آدمى است.

اگر اين رابطه بر اساس خواسته‌ى حق نظام گرفته باشد، بدون شك دنياى انسان دنياى ممدوح و موجب آبادى آخرت است، و اگر رابطه‌ى انسان با شئون مادى بر اساس هواى نفس و خواسته‌هاى بى‌حد و مرز شكل گرفته باشد، دنياى انسان دنياى مذموم و باعث خرابى آخرت است.

البته رابطه‌اى كه بر اساس هواى نفس، و خواسته‌هاى بى قيد و شرط با عناصر مادى نظام گرفته باشد زمينه‌اى قطعى براى افتادن در عرصه‌ى گناه است.

در سايه‌ى اين رابطه‌ى غلط است كه انسان دچار عشق مفرط به شهوات و مسائل مالى مى‌گردد، و از اين رهگذر در گردونه‌ى مخالفت با اوامر و نواهى حق قرار مى‌گيرد.