عامل پديد آمدن اخلاص، يقين به حقايق است.

اصْلُ الْاخْلاصِ الْيَأْسُ مِمّا فِى ايْدِى النّاسِ‌[1].

ريشه‌ى اخلاص، نا اميدى از همه‌ى آنچه كه در دست مردم است مى‌باشد.

مَنْ رَغِبَ فِيما عِنْدَ اللَّهِ اخْلَصَ عَمَلَهُ‌[2].

كسى كه رغبت به رحمت و رضوان و بهشت الهى دارد عملش را خالص مى‌كند.

صبر

شكيبايى و صبر در آنچه كه قرآن و روايات نسبت به آن دستور صبر داده‌اند، مسأله‌اى الهى و اخلاقى و انسانى است، و امرى است محبوب حق، و سزاوار اجر بزرگ و ثواب عظيم. صبر، عامل حفظ دين و نگاهبان انسان از بى‌ميل شدن به حق و حقيقت، و عامل تقويت روح و روان، و حافظ انسان از افتادن در دام شياطين جنى و انسى است.

انسان اگر در پيشامدها و حوادث تلخ و شيرين كه غارتگر دين و ايمان است، و به هنگام طاعت و عبادت، و به وقت گناه و معصيت صبر كند، به اين معنا كه حوادث را هماهنگ با قواعد الهى تحمل كند، و براى نجات خود به دشمنان حق پناه نبرد، و به وقت طاعت و عبادت خود را در گردونه‌ى بندگى قرار دهد و مقاومت كند، و زمان آماده شدن زمينه‌ى معصيت و گناه، تلخى گذشت از لذتها را به دوش جان بردارد، به فرموده‌ى قرآن مجيد مستحق صلوات و رحمت خداوند مى‌شود.

«وَ لَنَبْلُوَنَّكُمْ بِشَيْ‌ءٍ مِنَ الْخَوْفِ وَ الْجُوعِ وَ نَقْصٍ مِنَ الْأَمْوالِ وَ الْأَنْفُسِ‌

[1] - غرر الحكم: 398، الفصل التاسع، حديث 9249.

[2] - غرر الحكم: 155، الإخلاص فى العمل، حديث 2907.