اسلام براى اصلاح ميان مردم، احكام ويژهاى قرار داده است، از جمله:
1- دروغى كه از گناهان كبيره است، اگر براى آشتى واصلاح گفته شود،
جرم و گناهى ندارد. «لا كِذبَ على المُصلِح»[2]
2- نجوا و درگوشى سخن گفتن كه از اعمال شيطان و سبب دغدغه بينندگان و
مورد نهى است،[3] اگر براى
اصلاح و آشتى دادن باشد، گناهى ندارد. «لا خَيرَ فى كثير مِن
نَجواهم الّا مَن امر بِصدَقةٍ او مَعروفٍ او اصلاح بين النّاس»[4]
3- با اينكه عمل به سوگند واجب و شكستن آن حرام است، امّا اگر كسى
سوگند ياد كند كه دست به اصلاح و آشتى دادن ميان دو نفر نزند، اسلام شكستن اين
سوگند را مجاز مىداند.
«ولاتجعلوا اللَّه عُرضَة لايمانكم ان ... تصلحوا بينالناس»[5]
در تفاسير مىخوانيم كه ميان دختر و داماد يكى از اصحاب پيامبر
اختلاف شد و پدر عروس سوگند ياد كرده بود كه دخالت نكند. اين آيه نازل شد كه سوگند
را وسيله ترك نيكى و تقوى و اصلاح قرار ندهيد.
4- با اينكه عمل به وصيّت، واجب و ترك آن حرام است، امّا اگر عمل به
وصيّت ميان افرادى فتنه و كدورت مىآورد،