را هنگام نماز در دل به طنين درنياورد و با چشم حقارت به آن بنگرد و آن را ضايع سازد، به آسانى ديگر عبادات را ضايع مى‌كند و در اين امر دريغ نمى‌ورزد. اميرمؤمنان (ع) مى‌فرمايد:

واعلم أنّ كل شي‌ء من عملك يَتبع صلاتك فمن ضيع الصلاة فهو لغيرها اشدّ تضييعاً

؛[1] آگاه باش كه هر عملى را كه به جاى آورى، پيرو نماز توست؛ پس آن كس كه نمازش را ضايع مى‌كند و حقش را ادا نمى‌كند، به مراتب ديگر عبادات را ضايع مى‌سازد و حقشان را ادا نمى‌كند.

از اين‌رو بايسته است آدمى به شايستگى به نماز توجه كند و در اين زمينه به‌كتب ارزنده بزرگان دين و عرفان، مانند آداب الصلوة حضرت امام خمينى (رحمة الله) نيك بنگرد و تا حدّ توان، آن را در خود پياده كند. ما در اين فصل نيز به قدر مجال، از حيث توجه قلبى به چند شاخصه كلى نماز كه اهميت بسزايى دارند، مى‌پردازيم.

1. طهارت دل‌

نمازگزار، براى آنكه نماز را به نيكى در حريم دل اقامه كند، بايد آداب آن را در آن حريم احيا كند و براى چنين قصدى، نخست بايد گامى به عقب بردارد و درصدد وضوى باطنى برآيد تا به طهارت دل دست يابد كه تمركز و توجه به قدر طهارت است؛ زيرا با طهارت، الله در قبله دل نمايان مى‌گردد و نمايانى خورشيد، به قدر شستشوى دل از ابر سياه الهه‌هاست. به اين جهت بايد به آب معنوى دست يازد و دل را با آن تطهير كند. دست‌يابى به اين آب گوارا با تحصيل دو عنصر ممكن است: يكى يقين و معرفت الاهى و ديگرى تقوا و پرهيزگارى؛ زيرا اين دو عنصر، رحمت الاهى را جلب مى‌كنند و «رحمت الاهى نيز دل را از

[1] - محمدباقر مجلسى، بحارالأنوار، ج 33، ص 547؛ بنگريد به: نهج‌البلاغه، نامه 27، ص 290.