الَّذى‌ يَسْتَعْلى‌ عَلَيْهِ وَ تَدْبيرُهُ فى‌ امُورِهِ»[1]

سه چيز را هر انسانى درست مى‌پندارد؛ مذهبى را كه به آن ايمان دارد، خواسته‌اى كه به آن دست مى‌يابد و تدبير در كارهايش را.

جالب است كه امام 7 ضمن تصريح بر فراگير بودن اين خصلت‌ها نسبت به همه افراد، هشدار مى‌دهد كه انتقادناپذيرى در سه حيطه فكرى، اخلاقى و عملى نفوذ مى‌كند و انديشه، صفات و عملكرد آدمى را به تباهى مى‌كشاند.

رسول اكرم 6 نيز در سخن نغزى، رمز حق‌گريزى و باطل‌گرايى را كه منشأ انتقادناپذيرى است، بيان كرده، مى‌فرمايد:

«يا اباذَرٍّ الْحَقُّ ثَقيلٌ مُرٌّ وَالْباطِلُ خَفيفٌ حُلْوٌ»[2]

اى اباذر! حق، سنگين و تلخ است و باطل، سبك و شيرين.

حق‌ناپذيرى، نوعى بيمارى روحى است. براى درمان اين بيمارى، بايدحق را شناخت، حق‌جويى و حق‌گويى را پيشه كرد و در بستر حق‌پويى گام نهاد. مديرى كه از شنيدن انتقاد بجا و سازنده امتناع ورزد، قطعاً زير بار حق رفتن نيز برايش سنگين است؛ چنان كه امير مؤمنان 7 مى‌فرمايد:

«مَنِ اسْتَثْقَلَ الْحَقَّ انْ يُقالَ لَهُ اوِ الْعَدْلَ انْ يُعْرَضَ عَلَيْهِ كانَ الْعَمَلُ بِهِما اثْقَلَ عَلَيْهِ»[3]

كسى كه سخن حق و پيشنهاد عادلانه را سنگين بشمارد به طور قطع عمل به آن‌ها برايش سنگين‌تر است.

6- اعتماد به نفس‌

از ضروريات اخلاقى مديران، داشتن «اعتماد به نفس» است؛ يعنى ايمان داشتن به‌

[1] - تحف العقول، حرّانى، ص 236

[2] - بحارالانوار، ج 77، ص 84

[3] - نهج‌البلاغه، خطبه 207، ص 687