خلاصه درس‌

اسراف يعنى تجاوز از حد ميانه روى، وتبذير يعنى متفرق كردن با اسراف.

قرآن، اسراف و تبذير را سخت مورد نكوهش ونهى قرار داده است.

اسراف، گونه‌هاى مختلفى دارد، ليكن آنچه در اينجا مورد بحث مى‌باشد، «اسراف درمال» است كه در دو بعد شخصى و عمومى صورت مى‌گيرد.

اسلام دراموال شخصى، امر به پرهيز از اسراف و تبذير كرده، حسن تدبير را مايه سعادت مى‌داند و دراموال عمومى و بيت المال نيز به دست اندركاران امور مالى و تداركاتى ملّت، هشدار مى‌دهد كه مبادا دست به اسراف و تبذير زده، حقّ ملت را ضايع كنند.

اسراف و تبذير، اثرات نامطلوبى بر روح و جسم فرد و اجتماع دارد كه عبارتند از: فقر و محروميت، ضررجسمى، سقوط اخلاقى، ضررهاى معنوى، نابودى عمل خير.

باتوجه به موارد استعمال كلمه اسراف درمتون اسلامى، مرزهاى اسراف عبارتند از: اتلاف، واماندگى، شأن و لياقت، نياز وكفاف، زيان به بدن و نافرمانى خدا، به اين معنى كه هرگاه مصرف، منجر به اتلاف، واماندگى و زيان به بدن گردد و بيش از حدّ نياز و شأن شخص باشد و نيز در جهت نافرمانى خدا صورت پذيرد، اسراف محسوب مى‌شود، ولى اگر به اين حدود نرسد، اسراف نخواهد بود.

پرسش‌

1- اسراف و تبذير يعنى چه؟

2- نظر اسلام را درباره اسراف و تبذير با ذكر آيه يا روايتى بيان كنيد.

3- گونه‌هاى اسراف را بطور اختصار توضيح دهيد.

4- پيامدهاى اسراف رانام ببريد.

5- مرز اسراف را بيان كنيد.