«ثُمَّ تَفَقَّدْ اعْمالَهُمْ وَ ابْعَثِ الْعُيُونَ مِنْ اهْلِ الصِّدْقِ وَ الْوَفاءِ عَلَيْهِمْ فَانَّ تَعاهُدَكَ فىِ السِّرِ لِامُورِهِمْ حَدْوَةٌ لَهُمْ عَلىَ اسْتِعْمالِ الْامانَةِ وَ الرِّفْقِ بِالرَّعيَّةِ.»[1]

به كارهاى كارگزارانت رسيدگى كن و بازرسهاى درستكار و با وفا بر آنان بگمار، چرا كه بازرسى نهانى از كار آنها انگيزه امانتدارى وخوش رفتارى با مردم است.

ج- مجازات خائنان‌

مجازات شديد خائنان سوّمين راه حفظ اموال عمومى است؛ زيرا سختگيرى ومجازات خائن، درس عبرتى براى ديگران خواهد شد كه به فكر طغيان وخلاف نيفتند.

على (ع) در اين مورد نيز به مالك اشتر چنين مى‌فرمايد:

«فَانْ احَدٌ مِنْهُمْ بَسَطَ يَدَهُ الى‌ خِيانَةٍ اجْتَمَعَتْ بِها عَلَيْهِ عِنْدَكَ اخْبارُ عُيُونِكَ اكْتَفَيْتَ لِذلِكَ شاهِداً فَبَسَطْتَ عَلَيْهِ الْعُقُوبَةَ فى‌ بَدَنِهِ واخَذْتَهُ بِما اصابَ مِنْ عَمَلِهِ‌ثُمَّ نَصَبْتَهُ بِمَقامِ الْمَذَلَّةِ وَ وَ سَمْتَهُ بِالْخِيانَةِ وَ قَلَّدْتَهُ عارَ التُّهْمَةِ»[2]

اگر يكى ازآنان دست به خيانتى گشود وگزارش جاسوسان تو برآن خيانت همداستان بود، بدين گواه بسنده كن وكيفر او را با تنبيه بدنى بدو برسان وآنچه به دست آورده بستان، سپس او را خوار بدار وخيانتكار شمار و طوق بدنامى را در گردنش درآر.

با برداشت ازكلام امام، اين مجازاتها را مى‌توان براى خائنان به اموال عمومى در نظر گرفت: تنبيه بدنى، باز پس گيرى اموال غارت شده، جبران آنچه از دست رفته، معرفى او به عنوان خائن، پرونده سازى وبدنام كردن او تا ديگران او را به كار نگمارند. به اميد آن كه راههاى بهترى نيز براى حفاظت اموال عمومى طرح وعملى شود.

[1] - نهج‌البلاغه، نامه 53.

[2] - نهج البلاغه، ترجمه شهيدى، ص 333- 334.