مستمندان، براى آنان امرى سهل و آسان است، بطورى كه به آن عادت كرده‌اند؛ در صحنه‌هاى ازخود گذشتگى گوهرهاى پاك انسانى، كرامت نفس، پاكيزگى، صفا وبلندى مرتبه نفوس خود را آشكار مى‌كنند و به تعبير اميرمؤمنان 7:

«عِنْدَالْايثارِ عَلَى النَّفْسِ تَتَبَيَّنُ جَواهِرُالْكُرَماءِ»[1]

هنگام ايثار، گوهرهاى (شرافت و بلندى مرتبه) كريمان آشكار مى‌شود.

ازحذيفه عدوى نقل شده كه گفت:

روز جنگ «يرموك» با خود آبى برداشتم تا پسرعمويم راكه دربيابان، تشنه افتاده بود، بيابم و به او آبى برسانم. هنگامى كه به او رسيدم وهنوز رمقى در بدن داشت، خواستم به او آب بدهم كه فريادناله‌اى از پشت سر من برآمد، پسرعمويم به جاى نوشيدن آب با وجود تشنگى شديد ناشى از نبرد و خونريزى زياد و حالت احتضار، اشاره كرد كه آب را براى آن مجروح ببرم. بر سراو رفتم، ديدم هشام بن العاص است. خواستم به او آب بدهم، ناله ديگرى برآمد. او نيز اشاره به مجروح سوّمى كرد. چون نزد وى رسيدم، جان داده بود. به سوى هشام برگشم كه روح او نيز پرواز كرده بود. دراين هنگام به سوى پسر عمويم باز گشتم كه او هم از دنيا رفته بود. گفتم: سبحان الله، اينست ايثار.[2]

ه- مروّت و جوانمردى‌

مروّت و جوانمردى، لازمه ايثار و فداكارى است و ايثارگران به علت از خود گذشتگى، به قلّه كمال انسانى، دست مى‌يابند. حضرت على (ع) دراين باره مى‌فرمايد:

«مَنْ آثَرَ عَلى نَفْسِهِ بالَغَ فِى الْمُرُوَّةِ»[3]

هركه ديگران را برخود مقدّم بدارد، درمروّت وجوانمردى به كمال رسيده است.

[1] - شرح غرر الحكم، ج 4، ص 326.

[2] - درآمدى براقتصاد اسلامى، دفتر همكارى حوزه و دانشگاه، ج 1، ص 263 به نقل از تفسير روح الجنان، ج 11، ص 103، با اندك تغييراتى در عبارت.

[3] - شرح غرر الحكم، ج 5، ص 255.