آنچه كه اخلاص و پاكى نيت را از بين مىبرد و در نتيجه، عمل را باطل مىسازد، ريا و خودنمايى است كه در اين درس به شرح آن خواهيم پرداخت.
تعريف ريا
ريا در لغت تظاهر به كار خوب است و در اصطلاحِ علم اخلاق، به معناى نشان دادن كارهاى خوب و پسنديده به مردم براى يافتن اعتبار و منزلت در دل آنهاست.[1]
نكوهش ريا در اسلام
اسلام رياكارى و خودنمايى را بويژه در اعمال عبادى نكوهش كرده است. قرآن كريم مى فرمايد:
«فَوَيْلٌ لِلْمُصَلِّينَ، الَّذِينَ هُمْ عَنْ صَلاتِهِمْ ساهُونَ، الَّذِينَ هُمْ يُراؤُنَ ...»[2]
واى بر آن نمازگزارانى كه از نماز خود غافلند آنان كه رياكارند ....
درجاى ديگر نيز وقتى اوصاف منافقان را بيان مىكند، مىفرمايد:
«وَ إِذا قامُوا إِلَى الصَّلاةِ قامُوا كُسالى يُراؤُنَ النَّاسَ وَ لا يَذْكُرُونَ اللَّهَ إِلَّا قَلِيلًا»[3]
چون به نماز برخيزند، با تنبلى برخيزند وبراى نشان دادن به مردم نماز مىخوانند و جز اندكى خدا را ياد نمىكنند.
قرآن كريم، عمل ريا كارانه را به خاكى تشبيه كرده كه بر روى سنگ صافى نشسته
[1] - محجةالبيضا، ج 6، ص 148
[2] - ماعون، آيه 4- 6
[3] - نساء، آيه 142