[عالم و دارا كجا گردند سير؟]

1057-

روايت ذيل مراد است:

مَنْهُومَان لَا يَشْبَعَان طَالبُ علْمٍ وَ طَالبُ دُنْياً[1].

نهايه ابن اثير، ج 4، ص 187، جامع صغير، ج 2، ص 183، فتوحات مكيه، ج 2، ص 259 و در نهج البلاغه منسوب است به امير مؤمنان على- 7- شرح نهج البلاغه، ج 4، ص 504.

مَنْهُومَان لَا يَشْبَعَان مَنْهُومُ الْعلْم وَ مَنْهُومُ الْمَال‌[2].

احياء العلوم، ج 3، ص 185، شرح نهج البلاغه، ج 4، ص 504 [ص 220 احاديث مثنوى‌]

[زير دستان را چو خود اطعام كن‌]

1058-

مقصود اين خبر است:

أَرقَّاءَكُمْ أَرقَّاءَكُمْ اطْعمُوهُمْ ممَّا تَأْكُلُونَ وَ الْبسُوهُمْ ممَّا تَلْبَسُونَ فَإنْ جَاءُوا بذَنْبٍ لَا تُريْدُونَ فَبيْعُوا عبَادَ اللَّه وَ لَا تُعَذِّبُوهُمْ‌[3].

مسند احمد، ج 4، ص 36، جامع صغير، ج 1، ص 38 و با حذف صدر و ذيل خبر، مسلم، ج 8، ص 232.

هُمْ اخْوَانُكُمْ جَعَلَهُمُ اللَّهُ تَحْتَ ايْديكُمْ فَاطْعمُوهُمْ ممَّا تَأْكُلُونَ وَ البْسُوهُمْ ممَّا تَلْبسونَ وَ لَا تُكَلِّفُوهُمْ مَا يَغْلبُهُمْ فَانْ كَلَّفْتُمُوهُمْ فَاعينُوهُمْ‌[4].

مسلم، ج 5، ص 93، مسند احمد، ج 5، ص‌

[1] - دو گرسنه حريصند كه هيچ وقت سير نمى‌شوند: يكى خواستار علم و ديگرى خواستار دنيا.

[2] - دو گرسنه حريصند كه هرگز سير نمى‌شوند: يكى حريص علم و ديگرى حريص ثروت.

[3] - زير دستان خود را دريابيد. زير دستان خود را دريابيد. از آنچه خود مى‌خوريد به آنان نيز بخورانيد. و از آنچه مى‌پوشيد آنان را بپوشانيد. و اگر به رغم خواست شما مرتكب خطايى شدند آنان را بفروشيد و عذابشان ندهيد.

[4] - ايشان( زير دستان و خدمت كاران) برادران شما هستند كه خداوند آنها را زير دست شما قرار داده است. بنا بر اين از آنچه خود مى‌خوريد به ايشان بخورانيد.

و از آنچه مى‌پوشيد آنها را بپوشانيد. و كارهاى طاقت فرسا را به آنان تكليف نكنيد. و اگر تكليف كرديد به كمكشان برخيزيد.