[بعد از هر سختى آسانى به دنبالش مى باشد]

507-

مناسب است با مفاد حديث ذيل: [1]

اشتَدِّي ازمَةُ تَنفَرجى‌[1].

جامع صغير، ج 1، ص 41، كنوز الحقائق، ص 13، نهايه ابن اثير، ج 1، ص 30 [ص 97 احاديث مثنوى‌]

[اى خوشا بر نفس دون چيره شدن‌]

508-

اشاره بدين خبر است [2]

طُوبَى لمَن ذَلَّ نَفسُهُ وَ طَابَ كَسبُهُ وَ حَسنَت سَريرَتُهُ وَ كَرُمَت عَلَانيَتُهُ وَ عَزَلَ عَن النَّاس شَرَّهُ‌[2].

جامع صغير، ج 2، ص 54، نيز رجوع كنيد به: اللآلى المصنوعة، ج 2، ص 358.

[ص 97 احاديث مثنوى‌]

[اهل ايمان اهل ميهن دوستى است‌]

509-

اشاره است به حديث معروف:

حُبُّ الوَطَن منَ الايمَان‌[3].

سفينة البحار، ج 2، 668 و مؤلف اللؤلؤ المرصوع در باره آن گويد:

______________________________ [1]

وَ قَالَ عَليٌّ عَلَيْه السَّلَامُ: عنْدَ تَنَاهي الشِّدَّة تَكُونُ الْفَرْجَةُ وَ عنْدَ تَضَايُق حَلَق الْبَلَاء يَكُونُ الرَّخَاءُ.

نهج‌البلاغة ص 536 حكمت 351.

چون سختى به نهايت رسد گشايش آيد و چون حلقه‌هاى بلا تنگ گردد آسودگى فرارسد.

[2] اشاره بدين حديث است كه در نهج البلاغة، ص: 428 حكمت 118 آمده است:

وَ قَدْ تَبعَ جنَازَةً فَسَمعَ رَجُلًا يَضْحَكُ فَقَالَ عَلَيْه السَّلَامُ كَأَنَّ الْمَوْتَ فيهَا عَلَى غَيْرنَا كُتبَ وَ كَأَنَّ الْحَقَّ فيهَا عَلَى غَيْرنَا وَجَبَ وَ كَأَنَّ الَّذي نَرَى منَ الْأَمْوَات سَفْرٌ عَمَّا قَليلٍ إلَيْنَا رَاجعُونَ نُبَوِّئُهُمْ أَجْدَاثَهُمْ وَ نَأْكُلُ تُرَاثَهُمْ كَأَنَّا مُخَلَّدُونَ بَعْدَهُمْ نَسينَا كُلَّ وَاعظٍ وَ وَاعظَةٍ وَ رُمينَا بكُلِّ جَائحَةٍ طُوبَى لمَنْ ذَلَّ في نَفْسه وَ طَابَ كَسْبُهُ وَ صَلَحَتْ سَريرَتُهُ وَ حَسُنَتْ خَليقَتُهُ وَ أَنْفَقَ الْفَضْلَ منْ مَاله وَ أَمْسَكَ الْفَضْلَ منْ لسَانه وَ عَزَلَ عَن النَّاس شَرَّهُ وَ وَسعَتْهُ السُّنَّةُ وَ لَمْ يُنْسَبْ إلَى بدْعَةٍ.

(أقول و من الناس من ينسب هذا الكلام إلى رسول الله 6.) امام امير المؤمنين على 7 از پى جنازه‌اى مى‌رفت، مردى را ديد كه مى‌خنديد. امام 7 به او فرمود: گويى كه مرگ بر ديگران مقرر شده، نه بر ما و گويى حق بر غير ما واجب شده و گويى، اين مردگان كه مى‌بينيم، مسافرانى هستند كه بزودى به نزد ما باز مى‌گردند آنها را در گورهايشان مى‌گذاريم و اموالشان را مى‌خوريم، پندارى، كه پس از آنها جاودانه خواهيم زيست. سپس، هر اندرز دهنده‌اى را چه مرد و چه زن فراموش مى‌كنيم و خود را به دست هر بلا و آفت مى‌سپاريم. خوشا به حال كسى كه نفس را به فروتنى وادارد، و كسبش پاك و شايسته و نيتش پسنديده و خلق و خويش نيكو باشد. زيادى مالش را انفاق كند و سركشى زبانش را مهار نمايد و شرّ خود را از مردم دور دارد. و سنت بر او دشوار نيايد و به بدعت نسبتش ندهند.

من مى‌گويم (سيد رضى رحمه الله) بعضى اين سخن و سخن پيش از آن را به پيامبر 6 نسبت داده‌اند.

[1] - اى سختى، بر شدتت بيفزا تا گشايش بيفزا تا گشايش حاصل شود.( پايان شب سيه سفيد است.)

[2] - خوشا به حال كسى كه هوس خود را رام كرده كسبش حلال، باطنش نيكو، ظاهرش متين و نسبت به ديگران بى‌آزار است.

[3] - وطن دوستى از نشانه‌هاى ايمان داشتن است.