عَجَباً لسَعْدٍ وَ ابْن عُمَرَ يَزْعَمَان أَنِّى أُحَاربُ عَلَى الدُّنْيَا أَ فَكَانَ رَسُولُ اللَّه صَلّى اللَّهُ عَلَيْه وَ آله وَ سَلَّمَ يُحَاربُ عَلَى الدُّنْيَا فَإنْ كَانَ رَسُولُ اللَّه صَلّى اللَّهُ عَلَيْه وَ آله وَ سَلَّمَ حَارَبَ لتَكْسير الْأَصْنَام وَ عبَادَة الرَّحْمان فَإنَّمَا حَارَبْتُ لدَفْع الضَّلَال وَ النَّهْي عَن الْفَحْشَاء وَ الْفَسَاد أَ فَمثْلي يُظَنُّ بحُبِّ الدُّنْيَا وَ اللَّه لَوْ تَمَثَّلَتْ لي بَشَراً سَويّاً لَضَربْتُهَا بالسَّيْف‌[1].

شرح نهج البلاغه، ج 20، ص 328 [ص 39 احاديث مثنوى‌]

[جاى گنج، احمد 6 فقيرى را گزيد]

248-

مأخذ آن روايتى است كه به اجمال در صحيح مسلم، ج 7 ص 108 نقل شده: [1]

عَنْ ابى سَعيدٍ انَّ رَسُولَ صَلَّى اللَّه عَلَيْه وَ آله وَ سَلَّمَ جَلَسَ عَلَى الْمنْبَر فَقَالَ عَبْدٌ خَيَّرَهُ اللَّهُ بَيْنَ انْ يُعْطيَهُ زَهْرَةَ الدُّنْيَا وَ بَيْنَ مَا عنْدَهُ فَاخْتَارَ مَا عنْدَهُ‌[2].

و تفصيل اين روايت در احياء العلوم، جلد اوّل، ص 171 و جلد 3، ص 237 و جلد چهارم، ص 140 و ص 159 و حلية الاولياء، جلد 3، ص 256 و جلد 4، ص 331 و دلائل النّبوّة، ص 215 و فتوحات مكّى، جلد 4، ص 686 و تفسير ابو الفتوح، جلد چهارم، ص 67 نقل شده و ما آن را از مأخذ اخير نقل مى‌كنيم.

جرير گفت از ضحّاك از عبد الله عباس كه چون مشركان رسول را- 7- طعن زدند به درويشى و ابتذال. و گفتند مَا لهَذَا الرَّسُول يَأْكُلُ الطَّعَامَ وَ يَمْشى فى الْاسْوَاق. رسول- 7- دل تنگ شد. جبرئيل آمد و گفت يا رسول الله، ربّ العزّه تو را سلام مى‌كند و مى‌گويد وَ مَا ارْسَلْنَا قَبْلَكَ منَ الْمُرْسَلينَ الَّا انَّهُمْ لَيَأْكُلُونَ الطَّعَامَ وَ يَمْشُونُ فى الْاسْوَاق‌

______________________________ [1] مأخذ آن روايتى است كه ابن عباس در حديث معراج نقل كرده است:

وَ هَبَطَ مَعَ جَبْرَئيلَ مَلَكٌ لَمْ يَطَأ الْأَرْضَ قَطُّ مَعَهُ مَفَاتيحُ خَزَائن الْأَرْض فَقَالَ يَا مُحَمَّدُ إنَّ رَبَّكَ يُقْرئُكَ السَّلامَ وَ يَقُولُ: هَذه مَفَاتيحُ الْأَرْض فَإنْ شئْتَ فَكُنْ نَبيّاً عَبْداً وَ إنْ شئْتَ فَكُنْ نَبيّاً مَلكاً فَقَالَ: بَلْ أَكُونُ نَبيّاً عَبْداً.

المناقب ج 1 ص 178 فصلٌ في معراجه 6.

[1] - على( 7) فرمود: از سعد و ابن عمر تعجّب مى‌كنم كه( پنداشته‌اند) من به خاطر دنيا مى‌جنگم! آيا رسول خدا( 6) براى دنيا جنگيد؟ اگر آن حضرت به منظور در هم شكستن بتها و پرستش خداوند جنگيد من هم براى محو گمراهى و نهى از زشتى و فساد جنگيدم. آيا در باره مثل منى گمان مى‌رود كه حب دنيا داشته باشم؟ به خدا سوگند اگر دنيا به صورت يك انسان مجسّم مى‌شد، با شمشير به قتلش مى‌رساندم.

[2] - ابو سعيد، روايت كرده است كه رسول خدا6 به منبر رفت و فرمود از بنده‌اى سخن مى‌گويم كه خداوند مخيّرش كرده بود يا لذت دنيا را برگزيند و يا به آنچه دارد قانع باشد. و او دومى را برگزيد.