و ابوبكر واسطى (متوفى حدود 320) گفته است: «مَنْ عَرَفَ اللَّهَ تَعَالَى انْقَطَعَ بَلْ خَرَسَ وَ انْقَمَعَ»[1]. رساله قشيريه چاپ مصر، ص 141 [ص 93 شرح مثنوى‌]

[وقت را درياب سيف قاطع است‌]

18-

... از محمد بن ادريس شافعى (204- 150) نقل كرده‌اند: «صَحبْتُ الصُّوفيَّةَ عَشْرَ سنينَ مَا اسْتَفَدْتُ منْهُمْ الَّا هَذَيْن الْحَرْفَيْن أَلْوَقْتُ سَيْفٌ وَ أَفْضَلُ الْعصْمَة أَنْ لَا تَقْدرَ»[2] (الْكَلمَاتُ الْمُلْتَقَطَةُ منْ قَوْل الْامَام الْاعْظَم الشَّافعىِّ الْمُطَلِّبىّ.) نسخه خطى كتابخانه ملى ملك.

[ص 95 شرح مثنوى‌]

[صوفى ابن الوقت باشد اى رفيق‌]

19-

ابن الوقت: «صوفى است به اعتبار آن كه فرصت را از دست نمى‌دهد و آنچه فريضه است در حال و به وقت خود ادا مى‌كند. و عمر را به باطل، نمى‌گذراند. و يا به لحاظ آن كه‌

______________________________ [1] اين كلام مولا على 7 گوياى اينست كه از فرصت هاى پيش آمده بايد كمال بهره‌بردارى را كرد:

وَ قَالَ أَميرُ الْمُؤْمنينَ عَلَيْه السَّلامُ: إنَّمَا الدُّنْيا ثَلاثَةُ أَيَّامٍ: يَوْمٌ مَضَى بمَا فيه فَلَيْسَ بعَائدٍ وَ يَوْمٌ أَنْتَ فيه يَحقُّ عَلَيْكَ اغْتنَامُهُ وَ يَوْمٌ لا تَدْري مَنْ أَهْلُهُ وَ لَعَلَّكَ راحلٌ فيه، فَأَمَّا أَمْس فَحَكيمٌ مُؤَدِّبٌ وَ أَمَّا الْيَوْمُ فَصَديقُّ مُوَدِّعٌ وَ أَمَّا غَدًا فَإنَّمَا في يَدَيْكَ منْهُ الْأَمَلُ فَإنْ يَكُنْ أَمْس سَبَقَكَ بنَفْسه فَقَدْ أَبْقَى في يَدَيْكَ حكْمَتُهُ وَ إنْ يَكُنْ يَوْمُكَ هَذَا آنَسَكَ بقُدُومه فَقَدْ كَانَ طَويلَ الْغيبَة عَنْكَ وَ هُوَ سَريعُ الرَّحْلَة عَنْكَ فَتَزَوَّدْ منْهُ وَ أَحْسنْ ودَاعَهُ خُذْ بالثِّقَة في الْعَمَل وَ إيَّاكَ وَ الاغْترَارَ بالْأَمَل وَ لا تَدْخُلُ عَلَيْكَ الْيَوْمَ هَمُّ غَدٍ يَكْفي الْيَوْمَ هَمُّهُ. (1)

التحصين لابن فهد الحلي صفحه 16.

(1) حضرت على 7 مى‌فرمايد: دنيا سه روز است، روزى كه گذشته است، هر چه كه بوده باز نمى‌گردد و روزى كه در آن بسر مى‌برى، شايسته است غنيمت شمريدش و روزى كه نمى‌دانى از اهل آنى، شايد در آن روز رحلت كنى. اما ديروز حكيمى تاديب كننده و امروز دوستى است وداع كننده و اما فردا فقط آرزويى در دست توست پس اگر روز گذشته از كفت رفته است حكمت و پند آموزيش نزد تو باقى مانده است و اگر امروز با تو همراهى مى‌كند بدان كه براستى همواره از تو پنهان مى‌شده است و چه زود از تو مى گذرد، پس توشه‌ات را از آن بردار، خوب با آن وداع كن و با استوارى و اطمينان عمل كن. و بپرهيز از آنكه گول آرزو را بخورى و مبادا غم فردا به تو روى آورد، همّ و غمّ امروز تو را كافى است.

[1] - كسى كه خداى متعال را شناخت زبانش( از بيان آن) منقطع، گنگ و هراسان مى‌شود.

[2] - در خلال ده سالى كه با صوفيه همنشين بودم جز اين دو حرف چيز ديگرى از آنان دستگيرم نشد: وقت مانند شمشير است( در برندگى و زودگذرى و ...) بهترين عصمت آن است كه قدرت( ارتكاب گناه) نداشته باشى.