responsiveMenu
صيغة PDF شهادة الفهرست
   ««الصفحة الأولى    «الصفحة السابقة
   الجزء :
الصفحة التالیة»    الصفحة الأخيرة»»   
   ««اول    «قبلی
   الجزء :
بعدی»    آخر»»   
اسم الکتاب : مفردات نهج البلاغه المؤلف : قرشی، سید علی اکبر    الجزء : 1  صفحة : 525

سدو

(مثل عقل) دراز كردن. گسترش دادن:

«سدا بيده نحو الشى‌ء: مدّها»

شش مورد از اين ماده در كلام حضرت آمده است در حكمت 62 فرموده: «و اذا اسديت اليك يد فكافئها بما يربى عليه» چون دستى با احسان به سوى تو دراز شد آنرا عوض ده با چيزيكه زايد بر آنست «سدو و اسدى» به يك معنى است كلمه «و سئل عمّا اسدى» در خ 191 يعنى سئوال فرمود از آنچه نعمت داده و به طرف مردم دراز كرده است.

سدى (بر وزن دعا) مهمل. گويند: آن حضرت اغلب اوقات در اوّل منبر مى‌فرمود: «اتقوا الله فما خلق امرء عبثا فيلهو و لا ترك سدى فيلغو» حكمت 370 از خدا بترسيد هيچ شخصى بيهوده آفريده نشده تا لهو كند، و مهمل و به خود رها نشده تا لغو كارى نمايد «سدى» چهار بار در «نهج» آمده است.

سرب

رفتن. جريان (و بر وزن شرف): رفتن در سرازير و محل سرازيرى. «سراب» شى‌ء بى‌حقيقت. چيز كاذب.

راغب گويد: سراب آنستكه در بيابان مى‌درخشد

از اين ماده شش مورد در كلام حضرت آمده است.

درباره خلقت زمين فرموده است: فسكنت من الميدان لرسوب الجبال فى قطع اديمها و تغلغلها متسرّبة فى جوبات خياشيمها» خ 91، 132، يعنى زمين از بالا و پائين آمدن آرام گرفت، به علت رفتن ريشه كوهها در تكه‌هاى سطح آن و به علت داخل شدن كوهها به طور سرازيرى در حفره‌هاى بينى‌هاى آن (رجوع شد به جوب) «مسارب» جمع مسرب به معنى محل رفتن است: درباره علم خدا فرموده: «عالم السرّ من... محطّ الامشاج من مسارب الاصلاب» خ 91، 134 يعنى داناى سرّ است كه عبارت باشد از محلّ ريخته شدن منى‌هاى مختلط از راههاى صلبهاى پدران. و نيز آمده: «مساربهم و مسارحهم» خ 124، 181 يعنى راهها و چراگاهها اهل شام. سراب سه بار در «نهج» آمده از جمله در حكمت 38 به حضرت مجتبى صلوات الله عليه فرموده: «و اياك و مصادقة الكذّاب فانّه كالسراب يقّرب عليك البعيد و يبعد عليك القريب»

سربال

پيراهن از هر جنس كه باشد جمع آن سرابيل است و تسربل پيراهن‌

اسم الکتاب : مفردات نهج البلاغه المؤلف : قرشی، سید علی اکبر    الجزء : 1  صفحة : 525
   ««الصفحة الأولى    «الصفحة السابقة
   الجزء :
الصفحة التالیة»    الصفحة الأخيرة»»   
   ««اول    «قبلی
   الجزء :
بعدی»    آخر»»   
صيغة PDF شهادة الفهرست