پيوندى استوار برقرار است: «قُلْ ما كُنْتُ بِدْعاً مِنَ الرُّسُلِ»[1]؛ چه اينكه اسلام ادامه اديان توحيدى است و ريشه‌اى كهن و عميق به درازاى تاريخ بشر دارد.

و پشتوانه آن، توده‌هاى با ايمان و فداكارى هستند كه تاريخ را شرافتمندانه ساخته‌اند.

4. همسان بودن سيره پيامبران و واكنش امتها

قرآن با داستان روشن مى‌كند كه شيوه دعوت انبيا وابزارهاى به كار رفته در اين راه همسان بوده است و امتها در برابر آنها به يك گونه واكنش نشان داده‌اند و پيش‌برنده‌ها و بازدارنده‌هاى گسترش دين، همانند بوده‌اند.

قرآن در موارد گوناگونى بر اين حقيقت تأكيد داشته و به اشتراك پيامبران در موضوعات فراوانى اشاره كرده است كه مواردى از اين دست ياد مى‌شود.

«وَ كَأَيِّنْ مِنْ نَبِيٍّ قاتَلَ مَعَهُ رِبِّيُّونَ كَثِيرٌ فَما وَهَنُوا لِما أَصابَهُمْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ».[2]

«وَ كَذلِكَ جَعَلْنا لِكُلِّ نَبِيٍّ عَدُوًّا شَياطِينَ الْإِنْسِ وَ الْجِنِّ يُوحِي بَعْضُهُمْ إِلى‌ بَعْضٍ زُخْرُفَ الْقَوْلِ غُرُوراً وَ لَوْ شاءَ رَبُّكَ ما فَعَلُوهُ فَذَرْهُمْ وَ ما يَفْتَرُونَ».[3]

«وَ كَمْ أَرْسَلْنا مِنْ نَبِيٍّ فِي الْأَوَّلِينَ، وَ ما يَأْتِيهِمْ مِنْ نَبِيٍّ إِلَّا كانُوا بِهِ يَسْتَهْزِؤُنَ».[4]

قرآن براى پافشارى بر اين همانندى در روشها و ابزارهاى انبيا و شيوه‌هاى برخورد مردم، گاهى به طور فراگير و در يك سياق كلّى، مسئله‌اى را به پيامبران و امتها نسبت مى‌دهد؛ چنان كه در سوره ابراهيم آمده است: «جاءَتْهُمْ رُسُلُهُمْ بِالْبَيِّناتِ‌

[1] . احقاف/ 9:« بگو من از بين پيامبران نخستين پيغمبر نيستم كه تازه در جهان آوازه رسالت بلند كرده‌باشم( تا تعجب و انكار كنيد)».

[2] . آل عمران/ 146:« و چه بسيار پيامبرانى كه همراه آنان توده‌هاى بسيارى كارزار كردند و در برابر آنچه در راه خدا به ايشان رسيد، سستى نورزيدند».

[3] . انعام/ 112:« و بدين گونه براى هر پيامبرى دشمنى از شيطانهاى انس و جن برگماشتيم؛ بعضى از آنها به بعضى ديگر، براى فريب يكديگر، سخنان آراسته القا مى‌كنند و اگر پروردگار تو مى‌خواست، چنين نمى‌كردند. پس آنان را با آنچه به دروغ مى‌سازند، واگذار».

[4] . زخرف/ 6- 7:« و چه بسا پيامبرانى كه در ميان گذشتگان روانه كرديم و هيچ پيامبرى به سوى ايشان نيامد مگر اينكه او را به ريشخند مى‌گرفتند».