همان گونه كه ملاحظه مى‌شود، در هر دو جا ضمير جمع مؤنث سالم پس از ضمير تثنيه تكرار شده است! آيه‌ «هذانِ خَصْمانِ اخْتَصَمُوا فِي رَبِّهِمْ»[1] نيز دچار اشكال پيشين است.

خداوند خطاب به آدم و حوّا مى‌فرمايد: «اهْبِطا مِنْها جَمِيعاً بَعْضُكُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ فَإِمَّا يَأْتِيَنَّكُمْ مِنِّي هُدىً فَمَنِ اتَّبَعَ هُدايَ فَلا يَضِلُّ وَ لا يَشْقى‌»[2] كه اين آيه نيز حاوى همان اشكال پيشين است.

«فَأَزَلَّهُمَا الشَّيْطانُ عَنْها فَأَخْرَجَهُما مِمَّا كانا فِيهِ وَ قُلْنَا اهْبِطُوا بَعْضُكُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ وَ لَكُمْ فِي الْأَرْضِ مُسْتَقَرٌّ وَ مَتاعٌ إِلى‌ حِينٍ»[3] سپس به دنبال آن مى‌فرمايد: «قُلْنَا اهْبِطُوا مِنْها جَمِيعاً فَإِمَّا يَأْتِيَنَّكُمْ مِنِّي هُدىً فَمَنْ تَبِعَ هُدايَ فَلا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَ لا هُمْ يَحْزَنُونَ»[4].

بارى، آيات ذيل نيز همه دچار ناهمخوانى ضمير و مرجعند.

«قالا رَبَّنا ظَلَمْنا أَنْفُسَنا وَ إِنْ لَمْ تَغْفِرْ لَنا وَ تَرْحَمْنا لَنَكُونَنَّ مِنَ الْخاسِرِينَ. قالَ اهْبِطُوا بَعْضُكُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ وَ لَكُمْ فِي الْأَرْضِ مُسْتَقَرٌّ وَ مَتاعٌ إِلى‌ حِينٍ. قالَ فِيها تَحْيَوْنَ وَ فِيها تَمُوتُونَ وَ مِنْها تُخْرَجُونَ»[5].

[1] . حج/ 19:« اين دو[ گروه‌] دشمنان يكديگرند كه درباره پروردگارشان باهم ستيزه مى‌كنند».

[2] . طه/ 123:« همگى از آن‌[ مقام‌] فرود آييد، در حالى كه برخى از شما دشمن برخى ديگر است، پس‌اگر براى‌شما ازجانب‌من رهنمودى رسد، هركس ازهدايتم پيروى‌كند، نه گمراه مى‌شود و نه تيره بخت».

[3] . بقره/ 36:« پس شيطان هر دو را از آن بلغزانيد و از آنچه در آن بودند، ايشان را به در آورد و فرموديم: فرود آييد، شما دشمن همديگريد؛ و براى شما در زمين قرارگاه و تا چندى برخوردارى خواهد بود».

[4] . بقره/ 38:« فرموديم: جملگى فرود آييد. پس اگر از جانب من شما را هدايتى رسد، آنان كه هدايتم را پيروى كنند، برايشان بيمى نيست و غمگين نخواهند شد».

[5] . أعراف/ 23- 25:« گفتند: پروردگارا! ما بر خويشتن ستم كرديم و اگر بر ما نبخشايى و به ما رحم نكنى، مسلّماً از زيانكاران خواهيم بود. فرمود: فرود آييد كه بعضى از شما دشمن بعضى‌[ ديگريد] و براى شما در زمين، تا هنگامى‌[ معيّن‌] قرارگاه و برخوردارى است. فرمود: در آن زندگى مى‌كنيد و در آن مى‌ميريد و از آن برانگيخته خواهيد شد».