بررسى مخاطبان آيه تطهير با تأكيد بر ديدگاه علامه معرفت‌

مجتبى خطاط

پژوهشگر قرآنى و كارشناس ارشد علوم قرآن و حديث‌

چكيده‌

آيت‌اللّه معرفت يكى از مفسران معاصر است كه در طول حيات علمى خويش، وجهه همت خود را، خدمت به فرهنگ شيعه و دفاع از مكتب و تبيين جايگاه والاى اهل‌بيت در گسترش و تبيين آموزه‌هاى شريعت اسلام قرار داد. تفسير آيات ولايت قرآن كريم از جمله تلاش‌هاى اين استاد فرزانه است. جمله تطهير در سوره احزاب يكى از آيات ولايت است كه محل بحث بين دانشمندان اسلامى است. اين جمله بيان‌گر عصمت اهل بيت پيامبر است كه درباره مخاطبان اين جمله بين مفسران، سه احتمال بيشترين طرفدار را دارد: تنها همسران پيامبر، همسران پيامبر و آل كساء و تنها پنج تن آل كساء. در بين آثار روايى، بيشترين روايات ناظر به خصوص پنج تن آل كساء است كه اين روايات به حد تضافر مى‌رسد. افزون بر اين، احتمال ناظر بودن اين جمله به همسران پيامبر با ساختار آيه نمى‌سازد. آيت‌اللّه معرفت در تفسير اين آيه، ضمن نقد و بررسى روايات، با نگرشى نو، بين سبب نزول و شأن نزول تفاوت قائل شده است و بر آن است كه سبب نزول آيت تطهير، همسران پيامبر و شأن نزول آن، خصوص پنج تن آل كساء هستند.

واژگان كليدى: اهل‌بيت، آيه تطهير، آل كساء، همسران پيامبر، حديث كساء، آيت‌اللّه معرفت‌