بسپارد و
قرآن شكرگزارى حضرت موسى را گزارش مىكند؛ قالَ رَبِّ بِما أَنْعَمْتَ عَلَيَّ فَلَنْ أَكُونَ ظَهِيراً
لِلْمُجْرِمِينَ (قصص/ 17)
خداوندا، به شكرانه نعمتى كه بر من ارزانى داشته اى، سعى مىكنم هيچيك از اين نيروها
را در اختيار تبهكاران نگذارم. چون اين تعهد، درحقيقت شكرانه نعمت است، خداوند آن
را براى ما گزارش مىكند. سؤال اين است كه هدف از اين گزارش چيست؟ آيا قرآن صرفا
مىخواهد تاريخ بگويد و يك كلامى را كه يك شخص در دو هزار سال پيش گفته بازگو كند؟
يا اينكه در اين گزارش پيامى نهفته است؟ دقت كنيد كه موسى عليه السلام بما هو هو،
مطرح نيست و خداوند در ضمن بيان اين گزارش، به من و تو و آن دانشمندى كه در فيزيك
و شيمى و رياضى و صنعت كار مىكند، تذكر مىدهد؛ زيرا تبهكاران جهان براى تحميل
تبهكارى خويش بر جامعه، از نعمتهاى الهى كه به دست انديشمندان كشف مىشود،
استفاده مىكنند. آن كه بر سر مردم بمب اتم انداخت، مستكبر جلادى بود كه علمى
نداشت، ولى از توانايىهاى يك دانشمند استفاده كرد. اى دانشمندى كه خداوند به تو
نعمت داد كه توانستى اين نيرو را كشف نمايى، چرا اين دانش را در اختيار تبهكاران
قرار دادى؟ اين، كفران اين نعمت است. پس آيه در واقع حاوى يكى از اساسىترين
پيامهاى قرآن است به تمام قدرتمندان جهان، به تمام انديشمندان جهان، به تمام
كسانى كه در پيشرفتهاى تمدن بشرى سهم دارند. اينها نعمتى است كه خدا به آنها
داده و بايد سعى كنند دستاورد هاى علمى و نظرى و فكرى و صنعتى خود را هرگز در
اختيار افرادى كه از آن برضد بشر استفاده مىكنند، قرار ندهند. چون قرآن
مىفرمايد: هُوَ
أَنْشَأَكُمْ مِنَ الْأَرْضِ وَ اسْتَعْمَرَكُمْ فِيها فَاسْتَغْفِرُوهُ (هود/ 61) شما انسانها را از زمين آفريديم و
شما را به آبادانى زمين گماشتيم؛ يعنى تك تك انسانها! يكى از هدفهاى بزرگ آفرينش
انسان، اين است كه وى در آبادى زمين بكوشد، نه اينكه وسائل مخرب در اختيار
تبهكاران قرار دهد. بنابراين، آيه شريفه به هيچ وجه يك گزارش ساده از يك شخص نيست،
بلكه پيام بزرگى دارد.
پيغمبر
صلى الله عليه و آله و سلم مىفرمايد: ساده از كنار اين گزارشات رد نشويد، درنگ
كنيد، ببينيد چه مىگويد و چه پيامى براى شما دارد. اين گونه آيات ظاهرشان گزارشى
ساده است، يا علاجى مقطعى، يا جوابى به يك سؤال است. پيامبر صلى الله عليه و آله و
سلم مىگويد: اين آيات را ساده نگير. امام باقر عليه السلام همين را مىگويد، امام
صادق عليه السلام نرفته سراغ آيه ربا و آيه بيع و شراء و نماز و روزه، بلكه رفته