و حاكم- با سندى كه به پندار خودش صحيح است- از صحابى گرانقدر «حذيفة بن يمان» روايت كرده كه گفت: «آنچه را قرائت مى‌كنيد يك‌چهارم آن (يك‌چهارم سوره برائت) است و شما آن را سوره برائت مى‌ناميد با اين‌كه سوره عذاب است.»[1]

در روايت ديگرى مى‌افزايد: «به خدا سوگند! اين سوره كسى را وانگذاشته مگر اين‌كه متعرضش شده بود و اكنون تنها يك چهارم آن را قرائت مى‌كنيد.»[2]

براى روشن شدن ضعف و بى‌پايگى اين روايات توجه به چند نكته مناسب است:

الف) جاعلان اين روايات، مصداق روشن اين ضرب المثل معروفند كه:

«دروغگو حافظه ندارد» چرا كه سوره برائت مشتمل بر 129 آيه و نزديك نصف آيات سوره بقره است كه 286 آيه دارد. پس چگونه اين مطلب آشكار بر شخصيّتى مانند حذيفه- بلكه بر مثل مالك- پنهان مى‌ماند؟!

ب) چه نامهايى از آن حذف شده؟ اسامى مشركان يا منافقان؟ چه موقعى حذف شده؟ در زمان پيامبر صلّى اللّه عليه و آله يا پس از وفاتش؟ چه كسانى جرأت كردند اين نامها را حذف كنند؟ مشركانى كه پراكنده و آواره شده بودند يا منافقانى كه پيوسته در هراس بودند مبادا رازشان فاش شده، رسوا گردند.

ج) چنانچه سوره برائت تا زمان حذيفه- به آن درازى- بود، از سوره‌هاى طوال (بلند) شمرده مى‌شد و عثمان نياز نداشت استدلال كند كه چون سوره برائت از آخرين سوره‌هاى نازل شده، و مطالبش شبيه مطالب سوره انفال بود، گمان كردم كه جزء آن سوره است، لذا آن را به دنبال سوره انفال ثبت كرديم.[3]

[1] . حاكم، المستدرك، ج 2، ص 330 و 331.

[2] . الدر المنثور، ج 3، ص 209.

[3] . حاكم، المستدرك، ج 2، ص 330.