پنهان مى‌داشتيد- برايتان هويدا مى‌سازد.»

علّامه بلاغى مى‌گويد: «خداوند آن كتاب را تورات ناميد چون اسم آن- يعنى عهد قديم بويژه اسفار پنجگانه نزد يهود- تورات است. پس قرآن هم با آنان در اين نامگذارى همراهى كرده تا به بهترين وجه با ايشان بحث و مجادله نمايد.»[1]

به همين جهت در سوره آل عمران آيه 23 و در سوره نساء آيه 44 و 51 از آنان به‌ «الَّذِينَ أُوتُوا نَصِيباً مِنَ الْكِتابِ؛* كسانى كه سهمى از كتاب به آنان داده شده است» تعبير شده؛ تعبيرى حقيقى و مطابق واقع، چرا كه در اين كتابهاى به جامانده از گذشتگان نيز بخشهايى از انجيل و تورات وجود دارد.

اكنون به فهرستى كوتاه از عهدين و سرگذشت آن توجه كنيد.

عهد قديم‌

عهد قديم عبارت است از مجموعه كتابهايى كه شمار آنها به 39 كتاب مى‌رسد و تاريخ نگارش آنها به قرن دهم تا پايان قرن دوم قبل از ميلاد برمى‌گردد، يعنى تقريبا پنج قرن بعد از وفات حضرت موسى عليه السّلام (1451 ق. م) است.

محقق سرشناس دكتر «بوكاى» مى‌گويد: «مجموعه عهد عتيق در خلال نه قرن براساس حكايتهاى رايج نوشته شده و بنياد اسفار پنجگانه- كه به پيامبر خدا موسى عليه السّلام نسبت داده شده- حدود قرن دهم قبل از ميلاد تدوين يافته است، سپس در زمانهاى بعد بعضى الهيات و روايات كاهنان بدان افزوده شد و همچنان تدوين كتابهاى ديگر در طى قرنها ادامه يافت.

و اين‌گونه، عهد عتيق به‌عنوان يك اثر ادبى، براى نژاد يهود خودنمايى مى‌كند كه تاريخ زندگى آنان را- از آغاز تا زمان پيدايش حضرت مسيح عليه السّلام- دربردارد. اين مجموعه در فاصله بين قرن دهم تا قرن اول قبل از ميلاد نوشته و

[1] . رحلة المدرسيّه، ج 2، ص 33.