همان سال‌هاى ظهور كورش هخامنشى متوقف شد. از اين روست كه تاريخ نگاران قبايلى را كه نزد يونانيان، «ميكاك» و نزد چينيان، «منكوك» ناميده شده‌اند، همان قبايل «يأجوج و مأجوج»- كه قرآن از آنان ياد كرده است- مى‌دانند.

مولانا ابوالكلام آزاد نيز از خلال جست‌وجوى تاريخ و مراجعه به نصوص عهد قديم و نوشته‌هايى كه در آن از يأجوج و مأجوج سخن به ميان آمده است، به همين نتيجه مى‌رسد كه سد ذوالقرنين همان سدى است كه اكنون در جمهورى گرجستان واقع است. در حال حاضر نيز بقاياى ديوار آهنى آميخته با مس در كوه‌هاى قفقاز، در معبر داريال- كه ميان دو كوه بلند واقع شده است- وجود دارد و آهن فراوانى در آن ديده مى‌شود. امروزه نيز همه مى‌توانند اين حقيقت را با چشم خود ببينند.

كوه‌هايى سر به فلك كشيده از درياى سياه تا درياى خزر، ميان دو دريا را، به‌طول 1200 كيلومتر، فرا گرفته است. اين كوه‌هاى پر پيچ وخم از يك جنس تشكيل شده است؛ به‌جز بخشى از آن كه به شكل توده عظيمى از آهن‌خالص مخلوط با مس خالص، در تنگه داريال قرار گرفته است. البته به مرور زمان، صخره‌هاى دو سوى سد فرسايش يافته است و عوامل فرسايش دهنده در طول 2500 سال، ديواره را از سد جدا كرده، شكاف‌هايى ميان صخره‌هاى عظيم كوهستان و پيكره آهنين و مسين سد ايجاد كرده و توده عظيمى در گذرگاه انباشته است.

در اطلس‌هاى جغرافيايى جديد، اين سد در ناحيه ولادى كيوكز(Vladikiuakuss) و تفليس واقع شده است. كتاب‌هاى ارمنى شاهد خوبى بر اين وقايع است. كتب ارمنى از زمان قديم، اين سد را به «بهاك گورايى» و «كابان گورايى» خوانده‌اند. هر دو كلمه به معناى «دربند كورش» يا «گذرگاه كورش» مى‌باشند.

ساكنان گرجستان نيز از گذشته، اين گذرگاه را به نام «دروازه آهنين» مى‌شناسند كه ترك‌ها آن را به «دامر كپو» يا «قاپو» ترجمه كرده‌اند و امروزه به همين نام مشهور