اسم الکتاب : فرهنگ اعلام جغرافيايى - تاريخى در حديث و سيره نبوى (ترجمه المعالم الأثيره فى السنة و السيرة) المؤلف : حسن شراب، محمد محمد؛ مترجم حميد رضا شيخي الجزء : 1 صفحة : 301
مىگويند. فدك در سيره و حديث، داستان مفصلى دارد كه ذكر آن در اينجا
به درازا مىكشد.
-
حبّان بن بشر، از يحيى بن آدم، از ابن ابى زائده، از محمد بن اسحاق، از زهرى و عبد
اللّه بن ابى بكر از يكى از فرزندان محمد بن ابى سلمه برايمان نقل كرد كه گفت:
تعدادى از اهل خيبر در قلعه باقى مانده و سنگر گرفته بودند. آنان از پيامبر خدا
صلّى اللّه عليه و آله درخواست كردند كه خونشان را نريزد و در عوض، آنها را از
آنجا اخراج كند. پيامبر صلّى اللّه عليه و آله اين درخواست آنان را پذيرفت. اهل
فدك اين خبر را شنيدند و آنان نيز چنين درخواستى كردند و حضرت با درخواست آنها نيز
موافقت فرمود و بدين ترتيب، فدك جزو اموال خالصه پيامبر صلّى اللّه عليه و آله
درآمد چرا كه بدون لشكركشى و جنگ به تصرف آن حضرت درآمد.
(2)-
محمد بن يحيى از عبد العزيز بن مروان از ابراهيم بن حويّصه از خالويش معن بن جويّه
از حسيل بن خارجه برايمان نقل كرد كه گفت: هنگامى كه پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و
آله خيبر را فتح كرد، يهوديان فدك به آن حضرت پيغام دادند كه: «به ما امان بده و
در عوض فدك از آن تو باشد». پيامبر صلّى اللّه عليه و آله محيّصة بن حرام را نزد
اهالى فدك فرستاد و او فدك را براى پيامبر صلّى اللّه عليه و آله گرفت و بدين
ترتيب جزو اموال خالصه پيامبر درآمد. اهالى وطيح و سلالم، دو دژ از دژهاى خيبر نيز
از در صلح در آمدند و اين دو دژ را به پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله واگذار
كردند كه جزو اموال خاص آن حضرت درآمدند. (دژ) كتيبه، كه بعد از وطيح و سلالم واقع
بود نيز به عنوان خمس در نظر گرفته شد.
بنابراين،
مجموع اين چند دژ جزو اموال خالصه پيامبر صلّى اللّه عليه و آله درآمد و از جمله
اموالى بودند كه پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله به عنوان صدقه از خود بر جاى
گذاشت و مخارج همسرانش را از درآمد و عايدى آنها تأمين مىكرد.
(3)-
محمد از قول ابن اسحاق نقل كرده كه چون پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله از كار
فتح خيبر آسوده شد، اهالى فدك از بلايى كه بر سر مردم خيبر آمده بود، هراسان
______________________________
(1). به نقل از تاريخ المدينه ابن شبّه.
اسم الکتاب : فرهنگ اعلام جغرافيايى - تاريخى در حديث و سيره نبوى (ترجمه المعالم الأثيره فى السنة و السيرة) المؤلف : حسن شراب، محمد محمد؛ مترجم حميد رضا شيخي الجزء : 1 صفحة : 301