اسم الکتاب : فرهنگ اعلام جغرافيايى - تاريخى در حديث و سيره نبوى (ترجمه المعالم الأثيره فى السنة و السيرة) المؤلف : حسن شراب، محمد محمد؛ مترجم حميد رضا شيخي الجزء : 1 صفحة : 102
(1)
ثنيّة
المحدث:
در
حديث تعيين حدود حرم مدينه آمده است كه پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله بين دو
لابه[1] مدينه را تا عير و تا ثنية
المحدث و تا ثنية الحفياء ... را حرم قرار داد.
(2)
ثنية
مدران:
جايى
است در راه مدينه به تبوك كه پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله را در آنجا مسجدى
بوده است.
(3)
ثنية
المرار:
(به
ضمّ ميم)، مرار در لغت به معناى قنطريون نجمى يا همان خسك است. ثنية المرار
توقفگاه حديبيه است و در داستان غزوه حديبيه از اين گردنه نام برده شده است.
(4)
ثنيّة
المره:
(به
فتح ميم و راء و تخفيف راء)، پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله در مسير هجرت خود،
از اين گردنه عبور كرد. در اخبار مربوط به سريه عبيدة بن حارث نيز از آن نام برده
شده است.
(5)
ثنية
الوداع:
گردنهاى
است كه هر كس رهسپار شام بوده از آنجا مىگذشته است. بعضى گفتهاند بر سر راه
مدينه به مكه قرار داشته. شايد هم دو گردنه بوده بدين نام؛ زيرا هر راهى گردنهاى
داشته است كه مردم در آنجا با يكديگر وداع و خداحافظى مىكردهاند ... در وجه
تسميه آن اختلاف است ... ظاهرا اين نام به دوره جاهليت مربوط مىشود؛ دليلش هم اين
است، در شعرى كه در استقبال پيامبر صلّى اللّه عليه و آله سروده شده، اين نام به
كار رفته است.
[
طلع البدر علينا من
ثنيّات الوداع
وجب الشّكر علينا ما
دعا للّه داع
] ابن شبّه در تاريخ المدينه، درباره ثنيّة
الوداع آورده است:
در
مراصد الاطلاع، (ج 1، ص 301)، درباره ثنيّة الوداع آمده است:
«به
فتح واو، نام گردنهاى است مشرف به مدينه كه مسافران راهى مكه از آن مىگذرند».
در
خلاصة الوفا، ص 361، پاورقى شماره 2، سمهودى مىگويد: «جايى است كه قرين روى آن
است و امروزه به آن قرين تحتانى مىگويند. همچنين به نام كشك (كوشك) يوسف باشا نيز
خوانده مىشود؛ زيرا همو بود كه در سال 1914 م ثنيّه را تراش داد و راه آن را
هموار و
اسم الکتاب : فرهنگ اعلام جغرافيايى - تاريخى در حديث و سيره نبوى (ترجمه المعالم الأثيره فى السنة و السيرة) المؤلف : حسن شراب، محمد محمد؛ مترجم حميد رضا شيخي الجزء : 1 صفحة : 102