تعريف صحابى در نگاه علامه معرفت‌

غالباً مباحث مربوط به صحابه، از نزاع بر سر مفهوم «صحابى» آغاز مى‌شود.

شيعه معتقد است برخلاف تعريف رايج در ميان عامه- كه به حداقل ارتباط شخص مسلمان با پيامبر اكتفا مى‌شود[1]- اطلاق اين واژه تنها بر پيروانى از پيامبر صادق است كه مصاحبت آنان با پيامبر طولانى باشد. اين نگاه موافق با معناى لغوى «صحبت» بوده، موجب خروج بسيارى از مسلمانان همراه حضرت محمد صلى الله عليه و آله و سلم از اين تعريف مى‌شود.

حضرت آيت‌اللَّه معرفت افزون بر اين قيد، اطلاق واژه صحابى را تنها بر جمع برجسته‌اى از پيروان حضرت، صحيح مى‌دانند. در حقيقت علامه معرفت تعريف سومى از «صحابى» عرضه مى‌كنند. به نظر ايشان حتى طول «صحبت»- كه در سخنان اهل لغت و علماى شيعه وارد شده است- براى اطلاق عنوان صحابى كفايت نمى‌كند، بلكه اين طول مصاحبت تنها مؤيد صحت اطلاق عنوان «پيرو» بر آنان مى‌گردد. گويا پيامبر از ميان خيل عظيم پيروان خود، گروهى را انتخاب كرده است تا در آينده انتقال‌دهنده معارف اسلامى براى جهانيان باشد.

ايشان در اطلاق عنوان «صحابى»، نه تنها فضل علمى و وامدارى دانش رسالت، بلكه تأثير اين دانش را در شخصيت آنان شرط مى‌كند؛ به گونه‌اى كه‌

[1] . ر. ك: الاصابة، ج 1، فصل اول؛ اضواء على السنة المحمديه، ص 341.