سنگينى و كسالت و ... چيزى نمى‌خورد و در اثر آن، لاغر و سپس هلاك مى‌شد.

چنان كه گاه آدمى براى درمان يك نارسايى به دارو نيازمند است ولى بر اثر سهل‌انگارى و عدم استفاده از آن، درد و بيمارى‌اش شديد و يا به مرگ منتهى مى‌شود.

همچنين اگر انسان [بدون آنكه به طور طبيعى خوابش بيايد] تنها با توجه به نياز بدن به خواب و استراحت و تقويت مى‌خوابيد، چه بسا بر اثر سستى و تنبلى و يا ... نمى‌خوابيد و اين امر او را به ضعف جسمى دچار مى‌كرد و در پايان به هلاكت او مى‌انجاميد.

نيز اگر [نيروى شهوت در درون نبود و] انسان، تنها به خاطر علاقه و به هم رسيدن فرزند به مجامعت تن در مى‌داد، هيچ دور نبود كه چنين كارى نكند و در نتيجه، نسل انسان كاسته مى‌شد و يا از ميان مى‌رفت؛ زيرا بسيارند كسانى كه به فرزنددارى رغبتى ندارند و به آن اهميت نمى‌دهند.

بنگر كه چگونه براى هر كدام از اين افعال كه قوام و سود بدن در آنهاست، در درون و به طور طبيعى محرّك و عامل حركت دهنده آن قرار داده شده است.

بدان كه در [جسم‌] انسان چهار نيرو [و دستگاه‌] نهفته شده است:

1- نيروى جاذبه [يا گرسنگى يا طلب درونى غذا] كه غذا را مى‌گيرد و سوى معده مى‌فرستد.

2- نيروى ماسكه [يا نگاهدارنده‌] كه غذا را در معده و جز آن نگاه مى‌دارد تا عمليات طبيعى روى آن انجام شود.

3- نيرو [يا جهاز] هاضمه كه غذا را در معده طبخ [يا هضم‌] مى‌كند.

عصاره و اصل خالص آن را جدا مى‌كند و در تمام بدن مى‌پراكند.