آنگاه براى جوجه‌اش دانه‌ها را برآورد؟ چرا اين گونه خود را در رنج و سختى مى‌افكند و حال آنكه عقل و انديشه ندارد و از جوجه‌اش انتظارى كه آدميان از فرزند دارند؛ مانند: فخر، عزت، يارى و ماندگارى نام ندارد؟

خداوند جلّ و علا از سر لطف و كرامت، چنان تدبير نموده كه او بدون انديشه در اين امور، از سر غريزه خدادادى جوجه‌اش را دوست دارد و غذايش دهد تا نسل آنها پايدار ماند.

بنگر كه مرغ چگونه شور تخمگذارى و پرورش جوجه در سر دارد حال آنكه جاى و لانه مناسبى براى گرد آوردن تخمها در آن ندارد؟ مرغ در اين زمان برانگيخته مى‌شود. تخم مى‌گذارد و گرسنه مى‌ماند و چيزى نمى‌خورد تا تخمهايش گرد آيند و آنها را بپروراند و جوجه گرداند. راستى آيا اين جز براى ماندگارى نسل است؟ و با اينكه مرغ درك و انديشه ندارد- چرا براى بقاى نسل اين گونه مى‌كوشد؟ آيا جز براى آن است كه آفرينشگر حكيم اين نيرو را در سرشت و غريزه او نهاده است؟

[آفرينش تخم پرندگان و تدابير نهفته در آن‌]

از آفرينش تخم پرنده درس عبرت گير. در آن، ماده زرد رنگ و آب رقيق و سفيد نهاده شده. بخشى براى آنكه جوجه به هم رسد و بخش ديگر براى تغذيه آن است تا آنگاه كه تخم را بشكافد و بيرون آيد. در تدابير نهفته در اين امور بنگر. از آنجا كه رشد جوجه در درون آن جداره‌ها و لايه‌هاى سخت است و هيچ چيز به درون آن راه ندارد، در درون آن، آنقدر غذا تعبيه شده كه جوجه را تا هنگام بيرون آمدن بس باشد. جوجه به يك زندانى مى‌ماند كه در درون زندانى محبوس است و