شرح‌

قوله (ع): سئلت ابا عبد اللَّه (ع) هل للعباد من الاستطاعة شى‌ء:

راوى در اثر شهرت قول جبر و اينكه بر حسب آيه (اللَّهُ خالِقُ كُلِّ شَيْ‌ءٍ) خلقت و ايجاد از شئون آفريدگار جهان است و بس و افعال صادر از بشر نيز از جمله موجودات و مخلوقات و پديده‌ها در اين نظام است از اين نظر سؤال مى‌نمايد از امام عليه السّلام آيا بشر در افعال و حركات خود قدرت و استطاعت دارد كه در نتيجه افعال بشر هر چه صادر شود گر چه ساحت كبريائى در آن تصرف ننمايد ولى قدرت و استطاعتى در بشر نهاده كه به او مستند باشد بالاخره خالق نيروى استطاعت در بشر است كه بر اين تقدير بشر در افعال خود استقلال مى‌يابد آيا اين مطلب كه شهرت دارد صحيح است.

قوله (ع): قال فقال لى اذا فعلوا الفعل كانوا مستطيعين بالاستطاعة التى جعلها اللَّه فيهم:

پاسخ فرمود چنانچه بشر از استطاعت و قدرت و وسايلى كه آفريدگار در او نهاده استفاده نمايد و بكار مى‌بندد استطاعت در او تحقق مى‌يابد و بمرحله فعليت در مى‌آيد زيرا قدرت و استطاعت نيروى او مانند ساير نعمتها است چنانچه بكار بندد و از آن استفاده نمايد استطاعت خود را بظهور رسانيده است و چنانچه بكار نبندد از نيروى قدرت خدا داده استفاده ننموده است.