او پيشاپيش محكوم به مرگ شده است). آنگاه معاويه به وى گفت: من از كجا دايى تو شده‌ام؟ در صورتى كه ميان ما و قبيله اود هرگز وصلت و دامادى در كار نبوده است. گفت: آيا اگر من خبرت دهم و تو آن رابطه را بدانى، آن بيان، امان‌نامه زندگى من نزد تو باشد؟ گفت: آرى. گفت: آيا نمى‌دانى كه امّ حبيبه‌[1]، دختر ابو سفيان، همسر پيامبر صلى اللّه عليه و امّ المؤمنين- مادر مؤمنان است؟

گفت: چرا. گفت: پس (به اين اعتبار) من پسر اويم و تو برادر او هستى، بنا بر اين تو دائى منى. معاويه گفت: به خدا، چه بى‌پدر مردى است، در ميان اين همه اسير يك تن جز او نبود[2] كه چنين زيركانه راه خلاصى جويد، و گفت: او را رها كنيد.

[رفتار با اسيران‌]

نصر، از عمر بن سعد، از نمير بن وعله، از شعبى كه گفت:

على به روز صفّين اسيرانى را گرفتار كرد، ولى همگى را آزاد فرمود كه نزد معاويه بازگشتند. عمرو بن عاص پيشتر از آن در باره اسيرانى كه به اسارت معاويه در آمده بودند گفته بود: ايشان را بكش. ولى چون معلوم شد كه على با اسيران ايشان چه رفتارى نموده و آنها را

[1] امّ حبيبه كنيه اوست، نامش رمله دختر ابى سفيان، صخر بن حرب بن اميّة بن عبد شمس است و گفته‌اند نامش« هند» بوده است. مادر وى صفيّه دختر ابى العاص بن اميّه است. پيامبر خدا صلى اللّه عليه و آله در حالى كه وى در حبشه بود او را به همسرى گرفت، و سعيد بن عاص به وكالت، وى را به همسرى رسول اكرم در آورد و نجاشى از جانب پيامبر خدا چهار صد دينار صداقش كرد و ضيافتى نيز بداد. پيامبر اكرم پيش از اسلام آوردن پدر وى( يعنى ابو سفيان) با اين بانو زناشوئى كرد. وى در مدينه به سال 44 درگذشت.( وى را مانند ديگر همسران پيامبر صلى اللّه عليه و آله« امّ المؤمنين- مادر مؤمنان» مى‌خواندند و چون خواهر معاويه بود طرفداران معاوية بن ابى سفيان نيز معاويه را« خال المؤمنين دائى مؤمنان» مى‌خواندند و شايد اين تسميه از همين استدلال عمرو بن اوس اودى سرچشمه گرفته باشد.- م.)- الاصابة( بخش: النّساء) و روض الانف( 2: 368). متن به تصحيح قياسى« أن امّ حبيبة» و در اصل به اسقاط« ام»[ أن حبيبة].

[2] متن« ما كان» و در شنهج( 1: 193)[ اما كان- آيا كسى جز او نبود؟].