درخشانى را كه در تأليف خود دارد بدو بخشيده باشد؛ چه او مقدمات جنگ صفّين را با مهارت و به ترتيب آورده و سپس با نهايت دقت و به گزينى تصويرى از اصل نبرد را كه محور اصلى كتاب است براى ما ترسيم مى‌كند و به روايت اخبار گروههاى (درگير پيكار) و خطبه‌ها و اشعارشان مى‌پردازد، و با آنكه اين اشعار شامل سروده‌هاى راويان يا تلفيق خبرنگاران است، در تمام كتاب از توفيق رعايت انسجام و هماهنگى و پيوستگى و درستى تصوير و ترتيب و نظم گزارش بى‌نصيب نيست.

مورّخان را در موثّق شمردن نصر اختلاف است و اين روشى است كه در مورد هر راوى شيعى ديگرى نيز دارند. در حالى كه ابن حبّان او را در شمار ثقات مى‌آورد[1] و ابن ابى الحديد شيعى در حق او مى‌گويد[2] «ما آنچه را نصر بن مزاحم در كتاب صفّين در اين باب آورده ذكر مى‌كنيم چه او مورد اعتمادى راستين و درست‌گوى و از نسب جانبدارى و دغلى به دور، و از رجال اصحاب حديث است»، آنگاه عقيلى درباره او گويد: «شيعه‌ايست كه در حديثش اضطراب است»[3] و ابو حاتم گويد: «حديثش دستخوش گرايش و متروك است».[4] هر چه باشد كسى كه به اين كتاب او بنگرد آرامش مورخ را- كه گرايشهاى تعصب‌آميز، جز در پاره‌اى موارد ناچيز كه گزيرى از آن نيست، او را به هوادارى وا نداشته- احساس مى‌كند. او وقتى زبونيها و معايب معاويه را ذكر مى‌كند نيش زبانهاى دشمنان درباره على عليه السلام را نيز پنهان نمى‌دارد.

[1] لسان الميزان، 6: 157

[2] شرح نهج البلاغة، 1: 183

[3] حديث مضطرب يكى از دوازده قسم حديث ضعيف و حديثى است كه سند آن مختل باشد، به خلاف حديث جيد يا نيكو.- م.

[4] لسان الميزان، 6: 157