[تشويق اشتر يارانش را]

نصر، از عمر[1]، از فضيل بن خديج، از غلام اشتر، گفت:

چون بيشتر گريختگان جناح راست پيرامون اشتر گرد آمدند وى ايشان را تشويق كرد و به آنها گفت:

«دندانها را سخت بر هم بفشاريد و امروز با سر به مقابله آن قوم دويد، زيرا گريختن از پيشروى موجب سلب عزت (و چيرگى) و مانع دستيابى به غنيمت و مايه خوار زيستن و ذليل مردن و ننگ دنيا و آخرت است‌[2]. آنگاه بر دشمنان حمله برد تا همه را عقب نشاند و ميان نماز عصر و مغرب آنان را به صفوف معاويه راند[3].» نصر، از عمر، از محمد بن اسحاق:

عمرو بن حميّه كلبى روز صفّين به ميدان آمد، وى همراه معاويه بود و هماورد مى‌طلبيد.

[خطبه على‌]

نصر، از عمر[4]، از مالك بن اعين، از زيد بن وهب:

چون على ديد كه جناح راست سپاه او به محلّ آوردگاه خود باز آمده و دشمنانى را كه در قرارگاهها و جايهاى خويش برابرشان بودند زده و رانده‌اند، پيش آمد تا به ايشان رسيد و گفت: من انصراف و عقب‌نشينى شما را از (مواضع و) صفوفتان مشاهده كردم و ديدم كه جفاكاران ستمگر و اعراب بيابانگرد شام شما را عقب مى‌رانند[5] در حالى كه شما سران بزرگ عرب و برجستگان سترگ، و شب زنده‌داران به تلاوت قرآنيد و آنگاه كه خطاكاران گمراه شوند[6]، شما فرا خواننده به حقّيد. اگر روى آوردن شما،

[1] در شنهج به جاى« عمر، كه مراد عمر بن سعد است»[ عمرو] آمده.

[2] اين خطبه به طور كامل در تاريخ طبرى( 6: 12) آمده است.

[3] متن« بصفوف معاوية» و در شنهج‌[ بمضارب معاوية به خرگاههاى معاويه‌].

[4] در شنهج( 1: 488)[ عمرو].

[5] متن از روى شنهج و طبرى( 6: 14)« يحوزكم» و در اصل‌[ تحززكم‌].

[6] متن از روى شنهج و طبرى« اذ ضلّ» و در اصل‌[ اذا ضلّ آنگاه كه گمراه شود].