اين برادران ايمانى ما اگر از اين خيرخواه بيغرض بشنوند، در اين گونه موارد نسبت نادانى را بخود بدهند بهتر است تا به پيشوايان دينى خود و بدانند كه اظهار نادانى افتخار مانند بو على سيناست در درجه نهائى دانش و علمش.

4- از توضيحات مبسوطى كه در سابق بيان كرديم، معلوم شد كه تصديق اجمالى آيات و روايات متشابه نتيجه تحقيق و تدبّر و استنباط است نه ركود عقل و جمود فكر، زيرا خلاصه و حاصل گفتار ما اينست كه: نسبت باحاديث و اخبار تا آنجا كه عقل و فكر انسان درك ميكند و قواعد صرف و نحو زبان هم اجازه ميدهد، بايد استنباط و اجتهاد كند و قواعد تخصيص و تقييد و ورود و حكومت را جارى سازد، ولى نسبت باحاديثى كه قوّه عقل و قواعد زبان پيشروى ندارد و از دلالت بر معنى و مفهوم درستى امتناع و سرپيچى ميكند، مسلمان بايد سكوت كند و تصديق اجمالى نمايد و واقع و حقيقت را بخدا و رسولش ارجاع دهد.

5- آنچه تاكنون گفتيم راجع بمتن و دلالت حديث است كه در مرحله دوم قرار دارد و امّا راجع بسند و طريق حديث و تحقيق در باره اشخاصى كه آن حديث را از پيغمبر صلّى اللَّه عليه و آله و سلّم و ائمه هدى عليهم السّلام بمرحوم كلينى و ساير مؤلفين رسانيده‌اند، جداگانه بحثى مفصّل و مبسوط دارد كه دانشمندان رجال كتابهاى قطور در آن موضوع نوشته و براى هر يك از آنها پرونده‌اى مخصوص تشكيل داده‌اند كه مرحله نخستين قبول و انكار احاديث در آن مرز است.

چون خوشبختانه كتاب اصول كافى از اين جهت بهره وافرى دارد، و رجالش از لحاظ اعتبار و وثوق در رديف معتبرترين اصحاب حديثند، ما را بتوضيح آن مرحله نيازى نيست.

آنچه در باره كتاب كافى نوشته‌اند

مؤلفات و كتبى كه در باره كتاب كافى نوشته شده در مقدّمه اصول كافى طبع تهران به شش قسمت تقسيم شده است.

1- شروح عربى مفصل و مبسوطى كه دانشمندان از قرن يازدهم ببعد نوشته‌اند