اسم الکتاب : ترجمه اصول کافي شيخ کليني المؤلف : کمرهاي، شيخ محمد باقر الجزء : 1 صفحة : 546
در اين حديث دو موضوع قابل بحث وجود دارد:
1- مسأله گنجيدن عالم در
يك تخم مرغ بدون اينكه تغيير وضعى در آنها داده شود.
اين موضوع را ديصانى
بعنوان يك پرسش آزمايشى با يك مشكل علمى براى هشام طرح كرده است و از نظر قدرت كلى
خدا آن را به صورت يك مسأله مذهبى در آورده، به نظر او اين مسأله لا ينحل و قابل
جواب نبوده است، در هر علمى مسائل بغرنج و غير قابل حلى در ادوار تاريخ علم وجود
داشته كه بعضى تاكنون لا ينحل مانده است و بعضى را پيشرفت علم و دانش جواب گفته
است.
مثلا در علم رياضى جذر
حقيقى عدد سه و پنج و هفت مثلا مسأله لا ينحلّى بوده و هست و از آن به جذر اصم
تعبير كنند.
در علم فضا، نهايت فضا
از مسائل لا ينحل است، گر چه حكماى پيشين و فلسفه قديم، به نظر خود تناهى ابعاد را
ثابت كرده ولى به يك روش خنده آورى كه اعتراف به بن بست است.
حكماى پيش مىگفتند:
ابعاد به سطح محدب فلك الافلاك محدود مىشود ولى در برابر اين سؤال كه اگر سر خطى
از آن خارج شود در ملاء واقع مىشود يا در خلاء، جوابى نداشتند بدهند، به همين
مناسبت مرحوم شيخ بهائى مىگويد:
برهان تناهى ابعادت
در كف ننهاده به جز بادت
در علم جبر مسائل لا
ينحلّى بود كه در خلاصة الحساب شيخ بهائى دهتاى آنها را برشمرده ولى پيشرفت علم
جبر بسيارى از اين مسائل را كه تا آن روز غير قابل حل بوده است حل كرده.
اكنون موضوع اين طور طرح
مىشود كه جهان به اين بزرگى ممكن است در تخم مرغ به اين كوچكى جاى بگيرد يا نه؟
اسم الکتاب : ترجمه اصول کافي شيخ کليني المؤلف : کمرهاي، شيخ محمد باقر الجزء : 1 صفحة : 546