اگر آنچه شما مى‌گوييد حق باشد همه امت هلاك شده‌اند و از دين خود مرتد گشته‌اند و عهد پيامبرمان را ترك كرده‌اند بجز شما اهل بيت و آنان كه سخن شما را قائلند، و آنان در مردم كم هستند[1].

احتجاج ابن عباس بر معاويه‌

ابن عباس رو به معاويه كرد و گفت‌[2]: خداى عز و جل در كتابش مى‌فرمايد: قَلِيلٌ مِنْ عِبادِيَ الشَّكُورُ[3]، «عدّه كمى از بندگان من شكرگزار هستند»، و مى‌فرمايد: وَ ما أَكْثَرُ النَّاسِ وَ لَوْ حَرَصْتَ بِمُؤْمِنِينَ‌[4]، «بيشتر مردم- اگر چه حرص داشته باشى- مؤمن نيستند». و مى‌فرمايد:[5] إِلَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ وَ قَلِيلٌ ما هُمْ‌[6]، «مگر كسانى كه ايمان آوردند و عمل صالح انجام دادند، كه اينان كم هستند»، و در باره حضرت نوح عليه السّلام مى‌فرمايد: وَ ما آمَنَ مَعَهُ إِلَّا قَلِيلٌ‌[7]، «بهمراه او جز عده كمى ايمان نياوردند».

شباهت امّت اسلام به بنى اسرائيل‌

اى معاويه، از اين مطلب تعجّب مى‌كنى؟! عجيب‌تر از مسأله ما، كار بنى اسرائيل است. ساحران به فرعون گفتند:[8] «هر حكمى مى‌خواهى بنما، اين زندگى دنيا مى‌گذرد.

ما به پروردگار عالم ايمان آورده‌ايم»[9]. آنان به موسى ايمان آوردند و او را تصديق‌

[1]« د»: حقّا كم هستند.

[2]« الف»:« من گفتم: اى معاويه». در اينجا قائل معاويه است.

[3] سوره سبا: آيه 13.

[4] سوره يوسف: آيه 103.

[5]« ج»:« و حضرت داود مى‌فرمايد». طبق اين نسخه منظور اين است كه آيه مزبور در قرآن از لسان حضرت داود عليه السّلام نقل شده است.

[6] سوره ص: آيه 24.

[7] سوره هود: آيه 40.

[8]« الف» و« ب» و« د»: اى معاويه، مؤمنين در مردم كم‌اند. مسأله بنى اسرائيل عجيب‌تر است آنجا كه ساحران به فرعون گفتند.

[9] اشاره به آيه 72 از سوره طه.